Panzerkampfwagen II  Ausf. L
 
  Type: Light Tank (Aufklärungspanzer)
Name: Luchs / Lynx /
Pz.Kpfw.II, Ausf.L / Panzerkampfwagen II Ausf. L /
Panzer II Ausf.L / Panzerspähwagen II Ausf.L
Sd.Kfz. 123 (VK 1303)
Panzer II, Ausf. L, Luchs, in Bovington (GB)
  Contents:
  1. Algemeen.
  2. Panzerkampfwagen II Ausf. L, in Bovington.
    2.1 Het Duitse 9. Panzer Division.
  3. Panzerkampfwagen II Ausf. L, in Saumur.
  4. Technische Specificaties:
  5. Externe Links.
    Foto 1. De Panzerkampfwagen II, Ausf.L, in Bovington (GB).
1. Algemeen:
De Luchs (of Lynx) is eigenlijk een variant van de Panzer II tank. De Panzerkampfwagen II Ausf.L is een lichte tank voor verkenningsdoeleinde en is de laatste uitgebrachte uitvoering van de Panzer II tank. De taken voor wat de Duitsers noemen, een Aufklärungspanzer, is het verkennen en observeren. Andere benamingen zijn; Panzerspähwagen II Ausf. L en Panzer II Ausf. L.
De aanduiding Luchs of Lynx is een algemene bijnaam voor deze 'Aufklärungspanzer'.
De ontwikkeling van de Luchs begon in april 1939, MAN was verantwoordelijk voor de opbouw en Daimler Benz was verantwoordelijk voor het chassis. Het prototype werd aangeduid als VK 1303.
Het ontwerp is eigenlijk grotendeels overgenomen van het prototype (VK901 en VK 1301) voor de Panzer II Ausf. G tank.
De Luchs heeft het ontwerp voor het chassis en de toren hiervan overgenomen en het ontwerp van de tracks en de aandrijving is opnieuw ontworpen. Qua afmetingen is de Luchs echter toch net weer ietsje groter als Ausf. G.
De productie van de Luchs gebeurde in Duitsland bij de fabrieken van Henschel, MAN en Daimler-Benz. Over het aandeel in de productie aantallen en waar welke onderdelen werden gemaakt en waar ze werden samengesteld zijn de verschillende bronnen niet eenduidig. Sommige bronnen melden dat er zelfs 133 exemplaren zijn gebouwd van de Luchs. Waarvan circa 33 exemplaren met een 50 mm kanon waren uitgerust. Terug naar de techniek:
De tracks beschikken over grote en deels elkaar overlappende loopwielen en er zijn torsie veren toegepast.
Deze techniek zorgde ervoor dat het gewicht van de tank goed over de tracks werd verdeeld, maar een nadeel bleek te zijn in modder en sneeuw. De Luchs, is overigens de enige Pz.Kpfw II die beschikt over deels overlappende loopwielen t.b.v. de tracks.
Op de toren zijn twee verdraaibare periscopen aangebracht, een voor de tankcommandant en een voor de boordschutter.
De Luchs was relatief snel en wendbaar, met een top snelheid van 60 km/u.
De bepantsering was dun en het kanon was voor zijn tijd al ontoereikend in relatie tot de Geallieerde tanks.
De tankbemanning van de Luchs deed er in die dagen dan ook alles aan om een direct gevecht met de Geallieerde tanks te vermijden.
Het eerste prototype was in april 1942 gereed en er werd een order geplaatst voor het bouwen en leveren van 800 exemplaren bij MAN.
De eerste 104 tanks werden uitgerust met het 2cm KwK 38 kanon en een 7,92 mm machine geweer. De Luchs was geheel uitgerust met een radiozender en ontvanger en de bemanning had de beschikking over een intercom systeem. Exemplaren die dienst deden aan het Oostfront, waren veelal uitgerust met extra bepantsering.
De overige 700 exemplaren zouden worden uitgerust met het 5cm KwK 39/1 in een grotere toren, dit model kreeg de naam Leopard.
Echter de Leopard is nooit in productie genomen doordat in januari 1943 de opdracht werd ingetrokken, na de levering van de 104 geleverde Luchs tanks. Er zijn ook onbevestigde berichten dat er 31 stuks Luchs zijn uitgerust met een open geschutskoepel en bewapend waren met een 50mm KwK 39 L/60 kanon.
Voor de goede orde, de benamingen Luchs en Leopard zijn door het Duitse leger (Bundeswehr) na de oorlog opnieuw gebruikt voor andere legervoertuigen.
In september 1943 werd de Luchs in productie genomen. In 1943 is hij in gebruik genomen bij het Duitse leger. In die periode werd de rol van de light tank in het Duitse leger gewijzigd van aanvalstank naar observatie en verkenningstaken.
In de Russische sneeuw en modder was de Luchs een van de voornaamste verkenningsvoertuigen van de Duitsers.
De overlappende loopwielen in de tracks hielpen daarbij zeker niet en gaven de nodige problemen in de modder. Overigens heeft de Luchs dienst gedaan bij Panzer divisies van de Wehrmacht Heer en de Waffen SS, aan het Oost- en Westfront.
Bron: Diverse boeken en het Tank Museum in Bovington (GB).
2. Panzerkampfwagen II Ausf. L, in Bovington (GB).
Panzer II, Ausf. L, Luchs, in Bovington (GB)
Foto 2. Panzerkampfwagen II Ausf. L in Bovington (GB).
Foto 1. t/m 3. Deze Duitse light tank, de Luchs (Lynx), staat in het Tank Museum in Bovington (GB). Het museum meld dat deze Luchs dienst heeft gedaan bij de 1ste Kompanie van de Duitse, Panzer Aufklarung Abteilung 9, een onderdeel van het 9. Panzer Division.
(1. Kompanie, Panzer Aufklarung Abteilung, 9. Panzer Division) Andere bron
Er word verondersteld dat deze Luchs in de zomer van 1944 in handen is gekomen van de Geallieerden in Frankrijk. Een andere optie is dat het met de Duitse troepen is teruggetrokken uit Normandië in de zomer van 1944. Het heeft daarna dienst gedaan in de regio rond Aken en de tank is bij de overgave van de troepen in 1945 overgedragen aan de Geallieerden in het Roer gebied.
De Luchs is voorzien van een van de Duitse camouflage kleuren schema's die in 1944-45 werden gebruikt. De Duitse leger tekens (markings) op deze Luchs, Ausf.L in Bovington:
  Unit marking: 4121:(rood met witte omlijning) Aan beide zijden staat het no. 4121. Het nummer 121 staat voor, 1ste Kompanie (compagnie) , 2de Zug (peloton), 1ste voertuig in het peloton. Waarvoor de 4 staat is mij onbekend.
  Division marking: Ontbreekt, gebruikelijk heeft iedere divisie zijn eigen wapen embleem of symbool.
  National Insignia: Kruis (zwart op wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier gebruikte varianten van het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de Duitse Wehrmacht Heer of van de Duitse Waffen SS. Op foto's uit WW II zie je de Luchs met slecht een Balkankruez.
    Overige markings, bv een divisie marker ontbreken. Er staat aan de linker zijde VIRII, 13000R, (zwart) vermeld.
De betekenis hiervan is mij onbekend.
 
Panzer II, Ausf. L, Luchs, in Bovington (GB)
Foto 3. Panzerkampfwagen II Ausf. L in Bovington (GB).
2.1 Het Duitse 9. Panzer Division
Het Duitse 9. Panzer Division is in januari 1940 opgericht en komt voort uit het 4. Leichte-Division. Het verbleef tijdens de winter en lente van 1940 in Polen. In mei 1940 is het betrokken bij de Duitse inval in Nederland, België en Frankrijk. In België was het betrokken bij de omcirkeling van Duinkerke. In september 1940 vertrekt het opnieuw naar Polen en Hongarije. Tijdens de lente van 1941 verblijft het in Joegoslavië en in Griekenland en daarna gaat het naar het zuidelijke deel van het Oost Front om deel te nemen aan de Duitse aanval op Rusland. Van oktober 1941 tot en met september 1943 vecht het in het centrale deel van het Oost Front tegen het Rode Leger. In deze centrale sector was het in 1942 betrokken bij het Duitse zomer offensief tegen het Rode Leger en later ook bij de zware gevechten bij Kursk. De divisie beschikte in 1943 over relatief veel lichte Panzer III tanks. Ook ontving het in dat jaar een aantal ‘Nashorn’ tank destroyers en een groot aantal 7,5 and 5 cm anti tank kanonnen. De artillerie van de divisie werd ook voorzien van nieuwe artillerie tanks van het type Wespe, uitgerust met 10,5 cm kanonnen.
In het najaar van 1943 is de divisie opnieuw ingezet in het zuidelijke deel van het Oost Front bij de gevechten langs de rivier de Dnieper. Hierbij leed de divisie aanzienlijke verliezen. In maart 1944 werd de divisie naar Frankrijk gestuurd om daar op sterkte te komen met aanvulling van nieuwe manschappen en materiaal. Hierbij is het 155. Reserve-Panzer-Division geheel deel uit gaan maken van het 9. Panzer Division. Het nieuwe materiaal bestond uit Panther tanks, Panzer IV tanks laatste uitvoering en Hetzer tank destroyers. Vanuit Noord Frankrijk is het na de Geallieerde landingen tijdens D-Day in Normandië verplaatst naar Normandië. Het 9de Panzer Division beschikte op 1 juli 1944 over 26 exemplaren van de Luchs. Daar is de divisie een korte tijd in Normandië ingezet en in augustus 1944 wisten circa 2000 militairen en 12 tanks van de divisie te ontkomen uit de Falaise pocket. Vervolgens is het terug getrokken om in oktober en november ingezet te worden in het gebied tussen Arnhem, Venlo en de Neder Rijn. Eind oktober gaat het naar Aken ter voorbereiding van het Ardennen Offensief als onderdeel van het 5. Panzer Armee. Het beschikte toen over 180 pantser voertuigen waaronder 22 Tiger tanks. Uiteindelijk moet de divisie zich overgeven aan het Amerikaanse leger nadat het was omsingeld tijdens de gevechten bij de Ruhr pocket op 26 april 1945.
 
3. Panzerkampfwagen II Ausf. L, in Saumur (F).
Panzerkampfwagen II, Ausf. L, "Luchs", Saumur (F).
Foto 4. Panzerkampfwagen II Ausf. L in Saumur (F).
Foto 4. en 5. Deze Duitse Panzerspahwagen II Ausf L staat in het Musée des Blindés in Saumur (F). Het verkeerd in rijdende staat. Vermoedelijk zijn beide Luchs buidt gemaakt in Normandië tijdens de gevechten. Onbevestigde bronnen melden dat deze Luchs mogelijk dienst heeft gedaan bij het 116. Panzer Division van de Duitse Wehrmacht Heer. Deze Panzerkampfwagen II in Saumur (F) is voorzien van de volgende leger tekens (markings):
  Unit marking: 4101: Aan beide zijden staat het no. 4101. Het nummer 101 staat voor, 1ste Kompanie (compagnie) , 0 is stafpeloton van de compagnie, 1ste voertuig in het stafpeloton. Waarvoor de 4 staat is mij onbekend.
  Division marking: Ontbreekt, gebruikelijk heeft iedere divisie zijn eigen wapen embleem of symbool.
  National Insignia: Kruis (zwart op wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier gebruikte varianten van het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de Duitse Wehrmacht Heer of van de Duitse Waffen SS. Op foto's uit WW II zie je de Luchs met slecht een Balkankruez.
    Overige markings, bv een divisie marker ontbreken.
 
Panzerkampfwagen II, Ausf. L, "Luchs", Saumur (F).
Foto 5.  Panzerkampfwagen II Ausf. L in Saumur (F).
3.1 Battle order van het 116. Panzer Division.
  5. Panzer Armee Stond o.l.v. van H. von Manteuffel
  116. Panzer Division Bijnaam: `Windhund Division` stond o.l.v. Generalmajor Siegfried von Waldenburg.
  16. Panzer Regiment Stond o.l.v.  Regimentskommandeure: Oberst Johannes Bayer met o.a. 41 Panther tanks.
  I. en II. Panzer Abteilung Ieder Abteilung (bataljon), was op zijn beurt weer opgebouwd meerdere Kompanien (compagnieën).
Een Kompanie (compagnie) is opgebouwd uit Zügen (pelotons).
 
Het Duitse 116. Panzer Division is op 28 maart 1944 opgericht in Rheine, voornamelijk uit restanten van het 179. Panzer Division en het 16. Panzergrenadier Division. Het word naar Frankrijk gestuurd naar het kustgebied noordelijk van de Seine. Na D-Day vertrekt het naar Normandië om tegen de Geallieerden te vechten. Van 6 tot 17 augustus 1944 is het betrokken bij een groots opgezette Duitse tegenaanval nabij de plaats Mortain. De daarbij betrokken Duitse troepen verliezen deze slag en daarbij ook in totaal circa 150 stuks pantser voertuigen, waaronder veel tanks. Het vervolg daarvan is het ontstaan van de Falaise Pocket waaruit een kleine groep Duitse militairen ter nauwer nood weet te ontsnappen. Vervolgens raakt het in oktober 1944 betrokken bij de gevechten nabij Aaken in het "Battle of Hürtgen Forest". Daarna neemt het in december 1944 deel aan de Slag om de Ardennen.
De divisie wist tijdens het Ardennen Offensief op te rukken tot Hotton, dat op 47 km ten westen van Houffalize ligt.
Het 116. Panzer Division, bevond zich op 18 december 1944 in Vissoule, 4km zuid/oost van Houffalize. Op 19 december gaat het richting Houffalize, voor afgegaan door een verkenningsgroep en verdeeld in meerdere colonnes. Het plan was om via Houffalize op te trekken naar La Roche langs de noord/oost zijde van de Ourthe, opzoek naar een geschikte brug om zo de rivier over te kunnen steken. Overdag op 19 december trekken de verkenningstroepen Houffalize binnen, er is weinig weerstand en de verliezen zijn zeer gering. In de achterhoede bevindt zich het 16. Panzer Regiment, deze gaat in de avond Houffalize in. In de avond van 19 op 20 december trekt het 16. Panzer Regiment op naar het 16 km verder gelegen Bertogne. Daar aangekomen krijgt het de orders om terug te trekken naar Houffalize. Het rapport van general-major Siegfried von Waldenburg vermeld dat de gevechten rond Houffalize beperkt waren en de verliezen aan Duitse zijde gering.
Van 21 tot 26 december 1944 volgen zware gevechten met de US Army tussen Hotton en Marche, bekend als de Verdenne Pocket.
In de nacht van 26 december ontsnappen de eenheden van het 116 Panzer Division uit de Verdenne Pocket. De Duitse opmars in dit deel van de Ardennen was hiermee tot een einde gekomen.
Op 26 december 1944, na een bombardement van de Amerikaanse luchtmacht op Houffalize blijven van de 386 huizen slechts 10 huizen overeind. Houffalize werd uiteindelijk bevrijd op 16 Januari 1945, door de Amerikaanse troepen. Na aankomst in Houffalize is ter plaatse van de ingestorte brug over het riviertje de Ourthe, binnen 45 minuten een noodbrug aangelegd. Dit snelle klusje werd gedaan door de Amerikaanse engineers, behorend bij de 2nd en 9th Armored Division. Vanaf eind januari 1945 word de divisie terug gedreven richting de Rijn in Duitsland. Uiteindelijk moet de divisie zich op 18 april 1945 overgeven aan het Amerikaanse leger, nadat zij waren omsingeld in de Ruhr Pocket.
 
4. Technische Specificaties.
  Ontwerp: In 1939.
  Geproduceerd in: Duitsland.
  Fabrikant: MAN, klein aantal bij Henschel. Opbouw en koepel is van Daimler Benz.
  Geproduceerd: Vanaf september 1943 tot januari 1944.
  Aantal geproduceerd: Model L: 104 exemplaren, sommige bronnen melden 133 exemplaren.
  Bemanning: Vier personen.
  Gewicht: 13 ton.
  Afmetingen: LxBxH = 4,63 x 2,21 x 2,48 m
  Dikte bepantsering: Maximaal 30 mm dik.
  Motor: 6 cilinder Maybach, type HL66P, 180pk.
  Maximale snelheid: 60 km/u
  Maximaal bereik: 290 km
  Bewapening: 20mm KwK 38 L/55 kanon.
  Overige bewapening: Een machine geweer type MG34, kaliber 7,92 mm.
 
5. Externe Links:
  Topic 1. Informatie over de Duitse Panzerkampfwagen II in het algemeen.
  Topic 2. Locatie van deze Duitse Panzer II, Ausf.L in Bovington (GB).
Het Britse Tank Museum in Bovington (GB).
Informatie over het Duitse 9. Panzer Division.
  Topic 3. Locatie van deze Duitse Panzer II, Ausf.L in Saumur (F).
Informatie over het Musée des Blindés in Saumur (F).
Het Duitse 116de Panzer Division ( onderdeel van 16de Infantrie Divisie "Windhunde").