| 1. Algemeen: |
|
De Duitse Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad, is
een klein half track voertuigje dat in 1939 is ontworpen door
Heinrich Ernst Kniepkamp. Van oorsprong is het ontworpen voor de Duitse Wehrmacht Luftwaffe, met als doel het voorttrekken van luchtafweer geschut en het moest per vliegtuig vervoerd kunnen worden. Eerdere testen met een motor zijspancombinatie voldeden niet doordat deze te weinig trekkracht had. De productie komt in 1941 opgang bij NSU, later in de oorlog worden ze ook geproduceerd door Stoewer Werke in Stettin en bij Simca in Frankrijk worden er reserve onderdelen gemaakt. Het geheel word aangedreven door een benzine motor die ook werd gebruikt in de Opel Olympia en kon op de weg een maximale snelheid van circa 80 km/u halen. Het geheel beweegt zich voort op de tracks, het voorwiel en stuur hebben geen rol van betekenis. Het sturen van het voertuig gebeurd identiek zoals bij alle rupsvoertuigen het geval is. Het voertuigje is ook veel ingezet als werktuig, o.a. als haspelwagen voor het aanleggen van communicatie kabels. Hiervan zijn er twee uitvoeringen gemaakt, beide specifiek uitgerust als haspelwagen voor standaard communicatie kabels en voor grote cq zware communicatie kabels. Daarnaast kon hij ook lichte aanhangers voorttrekken, naast de bestuurder kunnen er nog twee personen achterop zitten. De Kleines Kettenkraftrad is in zeer veel musea te zien en dus niet echt een zeldzame verschijning maar wel een bijzondere. Details over de verlichting van de Kettenrad: Zoals bij sommige Kettenrads nog te zien is, kan er voorop een koplamp en daaronder een nachtverlichting aangebracht zijn. De koplamp (Bosch Scheinwerfer), werd door Bosch geleverd onder het type nummer; Bosch EAS 170x2. In de behuizing van de koplamp bevind zich, naast de verlichting, ook de claxon. Deze verlicht beschikt ook over een elektrische dimmer, die mechanisch wordt bediend op het stuur. De nachtverlichting, de NOTEK Tarnscheinwerfer, is in drie standen te dimmen ivm het voeren van nachtverlichting, Vanaf 1944, werd koplamp weggelaten, vanaf 1944 beschikt de Kettenkrad alleen nog over de NOTEK Tarnscheinwerfer op het voor spatbord. De latere uitvoeringen van de Kettenrad, met de hydraulisch gedempte voorvork, beschikken dus ook nooit over de originele houders voor de Bosch koplamp. |
| 2. De Sd.Kfz. 2, in Bastogne (B). |
 |
| Foto 2. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het museum in Bastogne (B). |
| Foto 2. en 3. In het Schweizerisches Militärmuseum in Bastogne (B) staat deze Sd.Kfz. 2 met aanhanger. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is niet aanwezig op de voorvork. Op deze Kettenkraftrad staat een leger marking van de Duitse Panzer Lehr Division, tevens heeft dit exemplaar een kentekenplaat van de Wehrmacht Heer. De Duitse Panzer Lehr Division stond onder leiding van Fritz Bayerlein en heeft o.a. in Normandië en in de Ardennen gevochten tegen de Geallieerden. Van oorsprong waren de leidinggevende in deze divisie afkomstig van de opleiding centra van de Duitse Wehrmacht Heer en vervulden veelal de functie van instructeur. Door gebrek aan militairen en reorganisatie van de diverse leger onderdelen was de Panzer Lehr Division net zoals alle andere Duitse divisies samengesteld uit restanten van diverse legeronderdelen. De echte historie en herkomst van het voertuig zijn mij onbekend. |
 |
| Foto 3. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad met aanhanger in het museum in Bastogne (B). |
| 3. De Sd.Kfz. 2, in Baugnez (B). |
 |
| Foto 4. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het museum in Baugnez (B). |
|
Foto 4. In het Baugnez 44 Historical Center in Baugnez
(B) staat deze Sd.Kfz. 2 met bijbehorende aanhanger.
Deze Kettenkraftrad heeft een kentekenplaat van de Waffen SS en op de
zijkant staat een wapenschildje met daarin afgebeeld een sleutel. Dit is
het embleem van de Ist SS-Panzer-Division Leibstandarte Adolf Hitler.
Tijdens de Slag om de Ardennen was deze divisie onderdeel van het 1ste
SS Panzer Corps, die op zijn beurt weer een onderdeel was van het 6de
Panzer Armee.
De opperbevelhebber van het 6de leger was Sepp Dietrich, zijn leger was
actief in de noordelijke regio tijdens het Ardennen Offensief. Op de
voorvork ontbreekt de koplamp (Bosch Scheinwerfer), de
in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is
wel aanwezig op de voorvork. De echte historie en herkomst van het voertuig zijn mij onbekend. |
| 4. De Sd.Kfz. 2, in La Gleize (B). |
 |
| Foto 5. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad, tijdens de militairia beurs in La Gleize (B) 2009. |
| Foto 5. Deze Kettenkraftrad was te zien op de militairia beurs in het Belgische La Gleize in 2009. Het voertuigje ziet er opmerkelijk uit, ik heb er geen woorden voor, oordeel zelf. Op op de spatschermen ontbreekt de originele zijverlichting (Bosch Seitenleuchten). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Wie de eigenaar is en wat de historie en herkomst van deze kleines Kettenkraftrad is, is onbekend. |
| 5. De Sd.Kfz. 2, in Ursul (B). |
 |
| Foto 6. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad, tijdens de militairia beurs Wings and Wheels in Ursel (B). |
| Foto 6. Deze Kettenkraftrad was te
zien op de militairia beurs Wings & Wheels in het Belgische Ursul.
Het lijkt erop dat deze Kettenrad word opgeknapt en dat er nog het een en ander moet gebeuren. Echter er is voor gekozen om de originaliteit van bepaalde onderdelen niet aan te tasten en de originele lak te behouden. Op de voorvork is de koplamp (Bosch Scheinwerfer) niet aanwezig en op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Wie de eigenaar is en wat de historie en herkomst van deze kleines Kettenkraftrad is, is onbekend. |
| 6. De Sd.Kfz. 2, in Berlijn (D). |
 |
| Foto 7. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het Miltar Historisches Museum in Berlijn - Gatow (D). |
| Foto 7. en 8. In het Miltar Historisches Museum in Berlijn - Gatow (D) staat deze Sd.Kfz. 2 met bijbehorende aanhanger. Op de voorvork ontbreekt de koplamp (Bosch Scheinwerfer). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Op de kleines Kettenkraftrad zit het kenteken van de Wehrmacht Luftwaffe, overige markings zijn niet aanwezig, mede hierdoor zijn de historie en herkomst van het voertuig mij onbekend. |
 |
| Foto 8. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het Miltar Historisches Museum in Berlijn - Gatow (D). |
| 7. De Sd.Kfz. 2, in Dresden (D). |
 |
| Foto 9. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het Museum der Bundeswehr in Dresden (D). |
| Foto 9. en 10.In het Militärhistorisches Museum der Bundeswehr in Dresden(D) staat deze Sd.Kfz. 2. Op de voorvork ontbreekt de koplamp (Bosch Scheinwerfer). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Op de kleines Kettenkraftrad zit het kenteken van de Wehrmacht Heer, WH 290154 overige markings zijn niet aanwezig, mede hierdoor zijn de historie en herkomst van het voertuig mij onbekend. |
 |
| Foto 10. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het Museum der Bundeswehr in Dresden (D). |
| 8. De Sd.Kfz. 2, in Koblenz (D). |
 |
| Foto 11. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het museum in Koblenz (D). |
| Foto 11. In het Wehrtechnische Studiensammlung museum in Koblenz (D) staat deze Sd.Kfz. 2 met bijbehorende aanhanger. Op de voorvork ontbreekt de koplamp (Bosch Scheinwerfer). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Deze Kettenkraftrad heeft een geen leger markings, mede hierdoor zijn de historie en herkomst van het voertuig mij onbekend. |
| 9. De Sd.Kfz. 2, in Munster (D). |
 |
| Foto 12. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in het museum in Munster (D). |
| Foto 12. Deze Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad
staat in het Panzer museum in het Duitse Munster. Het voertuigje verkeerd in een goede staat, zover te zien is ontbreken er geen onderdelen. Op de kleines Kettenkraft rad zit het kenteken van de Wehrmacht Heer, daarnaast is er aan de zijkant nog een transport symbol te zien, een wit rechthoekje met een ovaal symbool. Deze geeft aan dat het voertuig tot de categorie half tracked vehicles behoord. Het gele symbool in de vorm van een Y ervoor is een Panzer Division marking. |
| 10. De Sd.Kfz. 2/1, in Sinsheim (D). |
 |
| Foto 13. Sd.Kfz. 2/1 kleines Kettenkraftrad für Feldfernkabel in het museum in Sinsheim (D). |
| Foto 13. Deze Kettenkraftrad für Feldfernkabel Sd.Kfz. 2/1 is te zien in het Auto und Technik Museum in het Duitse Sinsheim. Het voertuigje verkeerd in zeer goede staat, al zijn er nog een paar kleine details die ontbreken. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Indien de division marking correct is, verwijst deze naar een eenheid van het Duitse Wehrmacht Heer: Division 93, deze was opgebouwd uit drie Grenadier Regimenten: 270, 271 en 272. Tot en met juni 1943, was de naam voor de Grenadier Regimenten 273: Feldherrnhalle. |
| 11. De Sd.Kfz. 2/1, in Steinhagen (D). |
 |
| Foto 14. Sd.Kfz. 2/1 kleines Kettenkraftrad in Steinhagen (D). |
| Foto 14. Deze Kettenkraftrad Sd.Kfz. 2 is in prive bezit van een inwoner van het Duitse Steinhagen. Het voertuigje verkeerd in zeer goede staat, al zijn er nog een paar kleine details die ontbreken. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Op de kleines Kettenkraft rad zit het kenteken van de Wehrmacht Heer (WH-1260) en zwart-wit kruis, het "Balkankreuz", daarnaast zijn er geen leger markings aangebracht. Herkomst is mij onbekend. |
| 12. De Sd.Kfz. 2, in Sainte Mère Eglise (F). |
 |
| Foto 15. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in het museum in Sainte Mère Eglise (F). |
|
Foto 15.
Deze Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad is in eigendom van het Museé Airborne in het Franse Sainte Mère Eglise
en was in 2009 te zien op de militairia beurs in Ciney (B). Het
voertuigje verkeerd in een goede staat. Op de voorvork ontbreekt de
koplamp (Bosch Scheinwerfer), de in drie standen te
dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Op de kleines Kettenkraft rad zit het kenteken van de Wehrmacht Luftwaffe (WL-333501), daarnaast zijn er geen leger markings aangebracht. De aangebrachte camouflage is bedenkelijk en behoord gelijkend te zijn aan de camouflage kleuren en patroon van het exemplaar in Munster. |
| 13. De Sd.Kfz. 2, in Saumur (F). |
 |
| Foto 16. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in het museum in Saumur (F). |
| Foto 16. Deze Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad staat in het Musée des Blindés in het Franse Saumur. Het voertuigje verkeerd in een goede staat, zover te zien ontbreken er wat kleine onderdelen. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Op de kleines Kettenkraft rad zit het kenteken van de Wehrmacht Heer, daarnaast zijn er geen markings aangebracht. De aangebrachte camouflage is bedenkelijk en behoord gelijkend te zijn aan de camouflage kleuren en patroon van het exemplaar in Munster. |
| 14. De Sd.Kfz. 2, in Duxford (GB). |
 |
| Foto 17. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in het museum in Duxford (GB). |
| Foto 17. Deze Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad staat in het Imperial War Museum in het Britse Duxford (GB). Het voertuigje verkeerd in een goede staat. Op de kleines Kettenkraft rad zit het kenteken van de Wehrmacht Heer (WH-1531495), daarnaast zijn er geen markings aangebracht. De historie en herkomst van het voertuig mij onbekend. |
| 15. De Sd.Kfz. 2, in Diekirch (L). |
 |
| Foto 18. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het museum in Diekirch (Lux). |
|
Foto 18. en 19. In het Nationaal Museum of Military History in
Diekirch (Lux), staan twee exemplaren, Op de bovenstaande foto is er een te zien die bijna niet opvalt tussen
de vele museum stukken. Er staan geen markings op, historie en herkomst zijn onbekend. Op de
onderstaande foto staat er een die is opgenomen in een diorama. Dit exemplaar heeft een kentekenplaat van de Wehrmacht Heer. Op de voorvork ontbreekt de koplamp (Bosch Scheinwerfer) en op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). De in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Ook voor dit exemplaar geldt dat de historie en herkomst onbekend zijn. |
 |
| Foto 19. De tweede Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het museum in Diekirch (Lux). |
| 16. De Sd.Kfz. 2, in Nederland. |
 |
| Foto 20. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in Nederlands prive eigendom. |
| Foto 20. en 1. Deze Duitse Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad, is destijds door een Duitse verzamelaar uit Noorwegen opgehaald. Via, via,7 uiteindelijk in Nederland gekomen. Is te zien in de film Zwartboek, op het Plein in Den Haag, voor het kantoor van de SD. Het voertuigje is vrij compleet uitgerust en in rijdende staat. Op de kleines Kettenkraftrad zit het kenteken van de Wehrmacht Luftwaffe, overige markings zijn niet aanwezig. |
| 17. De Sd.Kfz. 2, in Best, Nederland. |
 |
| Foto 21. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in het museum Bevrijdende Vleugels in Best Nederland. |
|
Foto 21. Deze Duitse Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad, is
te zien in het museum Bevrijdende Vleugels in Best Nederland. Het voertuigje verkeerd in een goede staat. Op de voorvork ontbreekt de koplamp (Bosch Scheinwerfer), de in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer) is wel aanwezig op de voorvork. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Op de kleines Kettenkraft rad is geen kenteken van de Wehrmacht aanwezig, daarnaast zijn er ook geen leger markings aangebracht. |
| 18. De Sd.Kfz. 2, in Schaarsbergen, Nederland. |
 |
| Foto 22. De Sd.Kfz. 2, de kleines Kettenkraftrad in het Arnhems Oorlogsmuseum 40-45 in Schaarsbergen Nederland. |
|
Foto 22. Deze Duitse Sd.Kfz. 2, kleines Kettenkraftrad, is
te zien in het Arnhems Oorlogsmuseum 40-45 in Schaarsbergen Nederland. Het voertuigje verkeerd in een goede staat. Camouflage en kenteken zijn niet origineel, de koplamp is niet orgineel. Op de voorvork ontbreken de koplamp (Bosch Scheinwerfer) en de in drie standen te dimmen nachtverlichting (NOTEK Tarnscheinwerfer). Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Deze Kettenkraftrad heeft een geen leger markings, mede hierdoor zijn de historie en herkomst van het voertuig mij onbekend. |
| 19. De Sd.Kfz. 2, in Full (Ch). |
 |
| Foto 23. Sd.Kfz. 2 kleines Kettenkraftrad in het museum in Full (Ch). |
| Foto 23. In het Schweizerisches Militärmuseum in Full (Ch) staat deze Sd.Kfz. 2. Op de spatschermen ontbreekt de zij-verlichting (Bosch Seitenleuchten). Deze Kettenkraftrad heeft een geen leger markings, mede hierdoor zijn de historie en herkomst van het voertuig mij onbekend. |
| 20. Technische Specificaties: | ||
| Ontwerp: | Heinrich Ernst Kniepkamp in 1939. | |
| Geproduceerd in: | Duitsland. | |
| Fabrikant: | NSU Motorenwerke AG in Neckarsulm, Stoewer Werke in Stettin en Simca Frankrijk (reserve onderdelen). | |
| Geproduceerd: | Van 1941 tot 1948. | |
| Aantal geproduceerd: | 8345 Exemplaren, na WW II zijn er nog 550 stuks geproduceerd. | |
| Bemanning: | Drie personen. | |
| Gewicht: | 1235 kg (leeg gewicht) | |
| Afmetingen: | LxBxH = 3.00 x 1.00 x 1.20 m | |
| Dikte bepantsering: | n.v.t. | |
| Motor: | Benzine, 4 cilinder Opel Olympia OHV, 1478 cc en 36 pk. | |
| Maximale snelheid: | 70-80 km/u | |
| Maximaal bereik: | 250 km | |
| Tank inhoud: | 42 liter | |
| Bewapening: | n.v.t. | |
