| Mittlerer gepanzerter Schützenpanzerwagen Ausf. D | ||
|
Type: Half track m SchPzWg, Sd.Kfz. 251/1 Ausf. D |
 |
|
| Contents: | ||
| Foto 1. De Sd.Kfz.251/1 Ausf. D, "Pionierpanzerwagen" in Ursul (B). | ||
| 1. Algemeen: |
| De Sd.Kfz. 251 is een Duitse half-track, of zoals de Duitsers het noemen
een Schützenpanzerwagen, waarvan de eerste uitvoeringen in 1939 in
gebruik waren bij de 1st Panzer Division.
Het ontwerp, een gepantserde halftrack met ruimte voor een bestuurder en
bijdrijder en tien personen achterin, dateert uit 1937 en is afkomstig
van Hanomag en Bössing-NAG. Een eis die werd gesteld aan het ontwerp van
de halftrack is dat deze in staat moest zijn om de tanks van de Duitse
Panzer Divisions op het slagveld bij te houden. Het ontwerp van Hanomag
en Bössing-NAG is gebaseerd op het chassis van een in 1937 bestaande
drie tons, halftrack, trekker de Sd.Kfz.11. Hanomag nam het ontwerp voor het nieuwe chassis opzich en Bussing-Nag was verantwoordelijk voor het ontwerp van de opbouw. Het resultaat was de mittlere Schützenpanzerwagen Sd.Kfz.251, een voertuig voor de infanterie ontwikkeld, dat voor hen voor het eerst in de geschiedenis de zelfde bescherming en rijeigenschappen bood, vergelijkbaar aan de tanks. Het ontwerp was voor die tijd erg modern, maar ook kostbaar en technisch complex om te bouwen. De tracks die voor de aandrijving zorgen en grotendeels het gewicht van de halftrack dragen hebben een nadeel. Modder en sneeuw konden de tracks blokkeren doordat dit zich ophoopte en ook vast kwam te zitten in de loopvlakken, zeg maar het profiel, van de tracks. Een ander min puntje, is de bovenzijde van de opbouw, deze was gewoon open en daardoor was de bemanning kwetsbaar voor bv handgranaten. De voorwielen van de halftrack worden niet aangedreven door de motor en dienen alleen om te sturen. Bij de meeste uitvoeringen van de Schützenpanzerwagen, zijn de pantserplaten van de opbouw aan elkaar verbonden met een lasverbinding, bij een klein aantal is gebruik gemaakt van klinknagels. Het onderhoud aan de halftrack moest regelmatig gebeuren en kon alleen worden uitgevoerd door daartoe opgeleid technisch personeel. Er zijn vier basis modellen van de Schützenpanzerwagen Sd.Kfz.251, te weten Ausf. A- tot en met D. Van deze modellen zijn er in totaal officieel weer 23 varianten, bv Sd.Kfz. 251/1 tot en met 251/23. Onofficieel zijn er nog meer varianten. De taak van deze voertuigen was het "beschermd" vervoeren van manschappen en bewapening naar het front. De oorspronkelijke bewapening was een 7.92mm MachinGewehr MG34 of MG42. In de ruimte achter de cabine bevinden zich voor en achterin bevestigingspunten voor de machine geweren. Ondanks het feit dat dit een legervoertuig is welke is uitgerust met machine geweren, is deze wel geschikt voor transport doeleinden, maar beslist niet als gevechtsvoertuig bij het front. De opvolger van Ausf.C is natuurlijk Ausf.D welke van september 1943 tot en met maart 1945 is gebouwd. Het grote voordeel van Ausf.D was dat deze eenvoudiger te maken was en dus sneller gelverd kon worden en ook goedkoper was dan Ausf.C. Dit werd met name bereikt doordat de opbouw van Ausf.D uit minder onderdelen bestaat dan Ausf.C. Na oorlogse modellen zijn er in Tsjechië vanaf 1955 tot in de zestiger jaren gebouwd, het gaat dan om de zgn OT 810, uitgerust met een V8 Tatra elf liter dieselmotor. Tijdens de oorlog hete deze fabriek in Tsjecho-Slowakije B.M.M. (Bohmisch-Mahrische Maschingenfabrik), na de oorlog ging de fabriek verder onder de naam C.K.D. Praga. |
| Bron: o.a. Tank Museum Bovington (GB). |
| 2. De Schützenpanzerwagen, Sd.Kfz.251/1. |
| Mittlerer
Schuetzenpanzerwagen (Sd.Kfz.251/1) is de standaard uitvoering van de
bekende Duitse half-track.
Deze variant is destijds gebouwd op de basis van alle vier de
uitvoeringen, Ausf. A, B, C en D.
Daarnaast zijn er van deze variant weer de nodig verschillende versies,
waaronder de 'Falke' met infra-rood zichtapparatuur voor de bestuurder
en bijrijder. Veelal bewapend met machine geweren van het type MG42 en
MG34 en biedt plaats aan 12 manschappen, inclusief de bestuurder.
Standaard uitgerust met een radioset, type FuG Spr Ger f,
funksprechgerat.
De taak van deze voertuigen was het "beschermd" vervoeren van
manschappen en bewapening naar het front. Dit model is daartoe uitgerust
met de standaard bewapening twee stuks 7.92mm MachinGewehr MG34 en of
MG42. Tijdens de WWII, in 1943, deden er standaard zesendertig stuks Sd.Kfz.251/1 dienst bij een Panzer Grenadier Regiment. In zo een regiment werden deze vervolgens per twaalf stuks ondergebracht in een Kanone Zug. ( 1.Kp. 2,Kp. en 3.Kp. ). Vrij vertaald heet dit een (Regiments) Kompanie. Een Panzer Grenadier Regiment vormde met andere regimenten te samen een Panzer Divisie. Uiteindelijk zijn er drie versies van de Sd.Kfz.251/1 verschenen: |
|
| 3. De Schützenpanzerwagen, Sd.Kfz.251/1 Ausf. D in Ursul (B). | ||
 |
||
| Foto 2. De Sd.Kfz.251/1 Ausf. D, "Pionierpanzerwagen" in Ursul (B). | ||
| Foto 1. en 2. In 2008, tijdens de Militairia Beurs Wings & Wheels in Ursul (B), was deze in perfecte staat van onderhoud verkerende Mittlerer Schützenpanzerwagen SdKfz 251/1 Ausf. D te zien. Het gaat hier om een zeer laat gebouwde uitvoering van Sd.Kfz.251/1 Ausf. D. wat te zien is aan de plaatsing van de scharnieren van de motorkap aan de achterkant. Ook de voorin geplaatste radiator beschikt over een eigen "motor" kap, iets wat bij de andere oudere uitvoeringen ontbreekt. Alle eerdere varianten hebben een gedeelde motorkap waarvan de 2 delen zijdelings opengaan. Het voertuig dateert uit 1943 en is jaren na de oorlog aangetroffen op een autosloperij in de buurt van Wenen, het verkeerde toen niet in een al te beste staat. Nu maakt het voertuig deel uit van de Crompton Military Vehicle van de Brit Bruce Crompton uit Suffolk East England. Het voertuig is zeer compleet uitgerust, verkeerd in een rijdende staat en zelfs de bewapening en leger markings ontbreken niet. Deze huidige Duitse leger markings verwijzen naar de 1. SS Panzer Division, een nadere uitleg ervan: | ||
| Unit marking: | 1022: Aan beide zijden staat het no. 1022. Het nummer 1022 staat voor, 10de Kompanie (compagnie) , 2de Zug (peloton), 2de Fahrzeug (voertuig) in het peloton. | |
| Division marking: | Sleutel in wapenschild is de division marking van het 1. SS Panzer Division, 'Leibstandarte Adolf Hitler'. | |
| Tactical marking: |
Taktische Zeichen, op de voorzijde van de half -track een wit
gekleurd symbool.
Een wit silhouet symbool van
een half-track met daarnaast het cijfer 10 geeft het voertuigtype aan en een drietand vork geeft
het wapentype aan. Het cijfer 10 verwijst naar het 10. Kompanie. Het Taktische Zeichen werd vanaf D-Day vaak verwijderd, om zo de Geallieerden van informatie te onthouden. |
|
| National Insignia: | Kruis (zwart op wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier gebruikte varianten van het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de Duitse Wehrmacht Heer of van de Duitse Waffen SS. | |
| Nummerplaat: | SS-929688 staat voor Waffen SS, benadrukt nog eens dat het niet om een voertuig gaat van de Wehrmacht Heer. | |
| 3.1 Het 1st SS Panzer Division "Leibstandarte Adolf Hitler". | ||
| De oorsprong van deze divisie van de Waffen SS gaat hand in hand samen
met de opkomst van Adolf Hitler in 1924. Zijn partij de NSDAP kende een
eigen orde dienst die eenvoudig gezegd in 1925 overging in zijn
persoonlijke beveiliging groep, de Schutzstaffel (de SS). In 1933 verkreeg Josef "Sepp" Dietrich de leiding over de Schutzstaffel (de SS) en zette een SS organisatie op die onder andere bestond uit een Waffen SS en de SS Sonderkommando's. Kort samengevat, komt uit het SS Sonderkommando, de Leibstandarte Adolf Hitler voort. In 1938 word het een gemotoriseerde infanterie eenheid, die o.a. bij de inval van Polen was betrokken. In 1941 word het omgevormd tot een divisie van de Waffen SS, die actief is aan het Oost Front. Inclusief Roemenië, Joegoslavië en Griekenland. In 1942 word het vervolgens omgevormd tot een SS-Panzer-Grenadier-Division. Deze is dan tot met 1943 wisselend actief aan het Oost Front en om zich te herstellen word het een aantal keren terug getrokken. O.a. na de slag om Kursk word het verplaatst naar het West Front en Italië. Na een kort verblijf in Italië, gaat het als het 1st SS Panzer Division "Leibstandarte Adolf Hitler" terug naar het Oost Front. In mei-juni 1944 bevind het zich in België om op sterkte te komen. Als gevolg van de Geallieerde invasie word het naar Normandië gestuurd en raakt betrokken bij de gevechten rond Caen. Juni 1944 D-Day, de divisie raakt betrokken bij de Britse operatie Goodwood om Caen in handen krijgen, succesvol weet de divisie de Britse aanval af te slaan. Augustus 1944, de divisie neemt deel aan de Duitse aanval op de Geallieerden, in een poging de Geallieerden in Normandië terug te drijven richting de kust. Deze aanval, die bekend staat als de strijd om de zak van Falaise bekend het einde van vrijwel een geheel Duits leger korps met veel doden, gewonden en krijgsgevangenen. Slecht kleine aantallen Duitsers wisten ter nauwer nood te ontkomen, via de corridor des doods nabij Mont Ormel. Eenheden van het Duitse leger die wisten te ontkomen uit de Falaise Pocket trokken zich snel terug richting Duitsland. Het word wederom weer voorzien van materiaal en 'verse' troepen. Dit maal om mee te doen aan Operatie Wacht am Rhein, ook bekend als de Slag om de Ardennen. December 1944, neemt de divisie in de Ardennen deel aan operatie Wacht Am Rhein. Deze aanval vanuit Luxemburg en de Eifel op de Geallieerden, luidt de eerste fase in van de Slag om de Ardennen. Januari 1945 weten de geallieerden de Duitsers uit België en Luxemburg te drijven, de divisie verblijft dan kort in de Duitse Eifel. In winter 1945 gaat de divisie naar het Oost Front terug om tegen de optrekken legers van de Russen in Hongarije te vechten. Het is bij Budapest in actie gekomen om een Russische inname van de stad te voorkomen. Na zware gevechten word Budapest opgegeven en het vertrekt men spoorslags naar Oostenrijk. De restanten van wat eens de trots was van de Duitse Waffen SS geeft zich grotendeels over aan het Amerikaanse leger in Oostenrijk. Echter een deel van de divisie zit in de regio van Berlijn en tekent uit eindelijk de formele overgave bij de Britten. Na de processen en de berechting door het Geallieerde tribunaal in Neurenberg, verliezen alle soldaten die dienst hebben gedaan bij de SS hun burgerrechten, waaronder hun pensioensrechten, wegens ernstige oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Note: De echte fanatieke en geselecteerde SS-ers waren voor 1943 al lid bij de SS. Als gevolg van zware verliezen werd de drempel om bij de SS te komen aanzienlijk verlaagt en soms werd men vrijwillig-verplicht van de Wehrmacht over geplaatst naar de Waffen SS. Ook waren er Duitsers die door de rechter waren veroordeeld en vervolgens als soldaat dienst moesten doen bij SS straf bataljons. In de 1. SS Panzer Divisie zaten tankcommandanten die berucht waren wegens hun succes tegen Geallieerde tank divisies, echter de totale balans opmakende, verdient deze divisie zowel uit militair strategisch punt als uit oogpunt van oorlogsmisdaden geen begrip of sympathie. |
||
| 4. Technishe Specificaties: | ||
| Ontwerp: | 1937, door Hanomag en Bössing-NAG. | |
| Geproduceerd in: | Duitsland en Tsjecho-Slowakije. | |
| Fabrikant: | Het chassis oa bij Hanomag en Weserhütte en opbouw door Bössing-NAG en B.M.M.. | |
| Geproduceerd: | Ausf.C is gebouwd van juni 1939 tot en met september 1943. | |
| Ausf.D is gebouwd van september 1943 tot en met maart 1945. | ||
| Aantal geproduceerd: | Aantallen geproduceerd: Ausf.C circa 4600 exemplaren in totaal. | |
| Aantallen geproduceerd: Ausf.D circa 10.600 exemplaren in totaal. | ||
| Bemanning: | Bestuurder en bijrijder, ruimte achterin voor tien soldaten. (Schützenpanzerwagen Ausf. D) | |
| Gewicht: | Gevechts klaar, Sd.Kfz.251/1, Ausf.D; 8530kg. | |
| Afmetingen: | Afmetingen: LxBxH = 5,8 x 2,1 x 1,75 m | |
| Dikte bepantsering: | Sd.Kfz.251/1, Ausf.D maximaal 6-15 mm dik. | |
| Motor: | Benzine motor, Maybach HL42 TUKRM, 6 cilinder, 4198cc, 100 pk. | |
| Onder licentie ook gebouwd bij Norddeutsche Motorenbau en Auto-Union. | ||
| Maximale snelheid: | 53 km/u. | |
| Maximaal bereik: | 300 km. | |
| Bewapening: | Twee stuks 7.92mm MachinGewehr MG34 of MG42. | |