Van oorsprong is de Panzerspähwagen van 1932 tot 1937 gebouwd op basis van het chassis van een 6x4 gepantserde
vrachtauto. Opvallend detail, het voertuig heeft twee bestuurders, een voor vooruit en een om achteruit te
rijden, in de koepel zit de commandant en de kanonnier. Vanaf 1937 werd de Panzerspähwagen gebouwd met een 8x4
aandrijving.
De Sd.Kfz. 234/4 is een "Schwere Panzerspähwagen"en is uitgerust met een 7.5 cm PaK 40 kanon. Het geheel kon
zich met een snelheid van 80 km/u voortbewegen en was hiervoor uitgerust met 8 terrein wielen. Het voertuig is
de opvolger van de Sd.Kfz. 231 en is op meerdere punten verbeterd. Het voertuig is herkenbaar doordat het
spatscherm om de wielen uit een geheel is gemaakt. Anders dan zijn voorganger de Sd.Kfz. 231, waarbij twee
wielen een spatscherm delen. De Sd.Kfz. 234/4 is maar in een zeer kleine oplage gebouwd en o.a. ingezet aan
het Oostfront.
De Sd.Kfz. 231 is een "Schwerer Zesrad Panzerspähwagen"welke In het Duitse Rijk gebouwd is vanaf 1932 tot 1937.
Van het met zes wielen aangedreven voertuig bestaan er drie uitvoeringen:
- Varianten van de Zesrad -
Sd.Kfz.
Benaming:
Opmerkingen:
231
Schwere Panzerspähwagen 6-Rad
De oorspronkelijke 6x4 uitvoering, gebruikt als verkenningsvoertuig in Polen en Frankrijk.
232
Schwere Panzerspähwagen 6-Rad:
(Funkwagen) Radiowagen voor middellange afstand communicatie om bv een infanterie-aanvallen
bij te staan. Herkenbaar aan een groot raamvormig antenne.
263
Pz.Fu.Wg. 6-Rad: "Funkspähwagen"
Voor lange afstand communicatie om bv een infanterie-aanvallen bij te staan. De
geschutskoepel is vervangen door een hogere toren voorzien van een lange antenne.
De Sd.Kfz. 231 is een "Schwerer Achtrad Panzerspähwagen"welke In het Duitse Rijk gebouwd is vanaf 1937. De
Duitse Achtrad-Panzerspähwagen geldt als vader van alle daarop volgende vergelijkbare pantserwagens in binnen en
buitenland. Door zijn hoge snelheid en wendbaarheid op de weg en in licht terrein was hij zeer geschikt voor
zijn voorbedachte rol c.q. legertaken. Het was uitgerust met zelfdichtende banden. Hij behaalt dezelfde snelheid
bij zowel voor- als achteruit rijden, inclusief het gebruik van de overbrenging, de hoge, de lage giering en de
sper differentieel. Als nadeel werd genoemd de vergrote kans op een inslag bij beschietingen door de hoge opbouw
en door zijn omvang. De achterin geplaatste motor was met name in Noord-Afrika een probleem, het had last van
het stof en de hitte. In Rusland speelde koude en modder een rol. Vanaf 1943 verscheen daarom alleen nog de
wezenlijk verbeterde 234 serie. Van het met acht wielen aangedreven voertuig bestaan er acht uitvoeringen:
- Varianten van de Achtrad -
Sd.Kfz.
Benaming:
Opmerkingen:
231
Schwere Panzerspähwagen 8-Rad
8x4 uitvoering, opvolger van de 6x4 uitvoering, bewapend met een 2 cm automatisch
Kampfwagenkanone (2 cm KwK 30 L/55).
232
Schwere Panzerspähwagen 8-Rad:
(Funkwagen) Radiowagen voor middellange afstand communicatie om bv een infanterie-aanvallen
bij te staan. Herkenbaar aan een groot raam vormig antenne. Later in de oorlog is deze uitvoering aangepast
en voorzien van een modernere radio en kleinere antennes. Ook bekend als Sd.Kfz. 232 (Fu) (8-Rad).
233
Schwere Panzerspähwagen 8-Rad 7,5 cm StuK L/24
Uitgerust met het 7.5 cm kanon KwK 37 L/24 (korte loop), heeft een open koepel.
263
Pz.Fu.Wg. 8-Rad: "Funkspähwagen"
Voor lange afstand communicatie om bv een infanterie-aanvallen bij te staan. De
geschutskoepel is vervangen door een hogere toren voorzien van een lange antenne. Uitgerust met een 7.92 mm
Machine Geweer MG34.
De Sd.Kfz. 234 (1 t/m 4) serie is de verbeterde opvolger van de Sd.Kfz. 231 en 232 serie.
Herkenbaar aan het spatbord dat uit een geheel bestaat.
- Varianten van de Achtrad Sd.Kfz. 234-
Sd.Kfz.
Benaming:
Opmerkingen:
234/1
Panzerspähwagen 8-Rad mit 2 cm KwK 38 L/55
Uitgerust met een 2 cm KwK 38 L/55 kanon en een 7.92 mm Machine Geweer MG34 en een open
koepel, een net / zijl in een frame moest de open koepel beschermen tegen handgranaten.
234/2
Panzerspähwagen 8-Rad mit 5 cm KwK. 39 Puma
Uitgerust met een 5 cm kanon, KwK 39/1 L/60 en een open koepel.
234/3
Panzerspähwagen 8-Rad mit 7,5 cm KwK. 37 L/24
Uitgerust met een 7.5 cm kort kanon KwK 37 L/24 en een open koepel. Vergelijkbaar met de
Sd.Kfz. 233.
234/4
Panzerspähwagen 8-Rad mit 7.5 cm PaK 40 L/46
Uitgerust met een antitankkanon het 7.5 cm PaK 40 L/46, was niet draaibaar om de as, maar
kon wel vertikaal versteld worden.
Foto 1. en 2. Deze Schwere Panzerspähwagen Achtrad (Sd.Kfz. 234/3) is te zien in het
Tank Museum in Bovington (GB). Het voertuig is nu voorzien van de Duitse legertekens (markings) van het 116.
Panzer Division. Onbekend is of dit voertuig ook daadwerkelijk in gebruik is geweest bij deze Duitse divisie.
Het Britse leger kreeg dit voertuig na de oorlog in haar bezit en het was toen volledig operationeel. Een aantal
jaren is het in gebruik geweest voor onderzoek en ontwikkeling van moderne pantserwagens in het Britse Surrey.
Dit voertuig verkeert in een zeer goede staat van onderhoud en is voor zien van de leger tekens (markings) van
de Duitse Wehrmacht Heer. De echte herkomst en geschiedenis van dit voertuig zijn bij mij niet bekend.
De leger tekens op deze Schwere Panzerspähwagen in Bovington, nader toegelicht.
- Vehicle Markings -
Marker:
Omschrijving:
Division marking:
Windhond aan de linkervoorzijde: Divisie "das Windhund", is de
bijnaam van de Duitse 116. Panzer Division.
Dit is overigens niet het originele symbool uit die tijd.
Tactical marking:
Ontbreekt: (Taktische Zeichen) Witte wagen: Op de voorzijde van de
pantser wagen staat, een wit symbool van een wagen. Deze marker geeft niet alleen het type voertuig aan, in
dit geval een pantserwagen. Het geeft veelal ook met aangevulde symbolen aan bij wat voor 'soort' leger
onderdeel het is ingedeeld. Om deze reden werd vanaf D-Day dit symbool vaak verwijderd, om zo o.a. het
Franse verzet van informatie te onthouden.
National Insignia:
Kruis (zwart-op-wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier
gebruikte varianten van het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de Duitse
Wehrmacht Heer of van de Duitse Waffen SS.
Nummerplaat:
WH 1751008 staat voor Wehrmacht - Heer, benadrukt nog eens dat het
niet om een voertuig gaat van de Waffen SS.
Deze Duitse divisie, bijgenaamd "das Windhund" is in maart 1944 opgericht. In augustus 1944 is na de mislukte
Duitse tegenaanval in Falaise, Normandië, deze divisie nagenoeg geheel uit geschakeld door de Geallieerden in de
Falaise Pocket.
Vervolgens is in september 1944, nabij Aaken, de divisie opnieuw samengesteld uit restanten van diverse Duitse
legeronderdelen.
In die maand was er aan het West Front een zekere rust c.q. wapenstilstand, waarbij de Geallieerden en de
Duitsers hun onderdelen versterkten en reorganiseerden ter voorbereiding van de Geallieerde operatie Market-
Garden en het Duitse Ardennen Offensief.
Vanaf september 1944 is het 116. Panzer Division toegevoegd aan het 5. Panzer Armee en is in oktober 1944
betrokken bij het afslaan van de Amerikaanse aanval op het gebied tussen Aaken en Monschau, het Hürtgenwald.
Vervolgens is het in december 1944 betrokken bij de Duitse tegenaanval, het Ardennen Offensief (operatie Wacht
am Rhein). Na het Ardennen Offensief vechten de restanten door tot aan april 1945, na omcirkeld te zijn door het
Amerikaanse leger in de Ruhr Pocket was het gedwongen tot capitulatie.
