In 1936 verscheen de Sd.Kfz. 9, of in het Duits, Schwerer Zugkraftwagen 18 ton, het was de zwaarste van alle Duitse half-tracks.
Het voertuig werd destijds door de Duitsers ook aangeduid als de “FAMO”, vernoemd naar de fabriek die ze bouwde: FABO; Fahrzeug und Motorenbau GmbH. Het voertuig kostte destijds in het Groot Duitse Rijk, zesduizend Reichsmark en in 1935 begon de productie en in 1936 werden de eerste geleverd aan Duitse leger eenheden. FAMO GmbH uit het Duitse Breslau was tevens de ontwerper van de Schwerer Zugkraftwagen 18t. De afbouw van het voertuig gebeurde bij VOMAG in het Duitse Plauen.
De eerste productie serie, van 1936 tot 1937, kreeg de aanduiding: FM gr. 1.
De tweede en verbeterde en een zeer kleine productie serie, uit 1938, kreeg de aanduiding: F2.
De derde en grootste productie serie, van 1939 tot maart 1945, kreeg de aanduiding: F3.
De F3 serie kreeg een krachtiger en technisch verbeterde motor.
 

Inzet / gebruik:

Het is primair ontworpen als tractor voor het voorttrekken van 35 tons dieplegger (type 22/23 ton SD. Ah. 116 aanhanger) met daarop tanks of artillerie kanonnen*, was onbewapend en niet gepantserd en had een acht koppige bemanning.
* = 240mm artillerie kanonnen (24-cm-Kanone 3), 355mm mortier kanonnen (35,5-cm-Haubitze M1) en 128 mm luchtafweer geschut (12,8-cm-Flak 40).
In de praktijk werden ze tot de komst van de Bergepanther, veelal als bergingsvoertuig ingezet en met een kraan erop voor de onderhoudseenheden. Deze ondersteuning werd verleend o.a. bij de zware panzer eenheden welke waren uitgerust met de Tiger I tank. Uitgerust met een 6 of 10 tons kraan deden een beperkt aantal dienst bij technische onderhoud ploegen van het leger, de Panzerwerkstatt-Kompanien.
Het werd aangedreven door een twaalf cilinder, 230pk sterke benzine motor, type Maybach HL 108 TUKRM.
Over het aantal geproduceerde voertuigen lopen de aantallen uiteen, van circa 2727 stuks tot 3004 exemplaren. Misschien kan het verschil in aantallen verklaard worden op basis van de aantallen die gemaakt zijn en het aantal dat geleverd is aan leger eenheden.
 

Benamingen:

Sd.Kfz. 9, Schwerer Zugkraftwagen 18t, Typ. FM gr. 1, Typ. F2 en Typ. F3.
Schweren Zgkw 18t, Typ. FM gr. 1, Typ. F2 en Typ. F3.
Onofficieel: FAMO
Voertuig type: Halbketten-Zugmaschine für bis zu 18t Anhüngelast.
 

Naast de standaard uitvoering zijn er nog een 220 stuks standaard met een 6 of 10 tons kraan uitgerust. Niet officieel c.q. niet standaard zijn de vijftien stuks die werden uitgerust met een 88 mm FLAK-kanon, ook bekend als het 8,8 cm Flak 37 kanon. Vervolgens zijn er naar schatting in totaal 2700 - 3000 stuks gemaakt:

1. Sd.Kfz. 9, de standaard uitvoering.
2. Sd.Kfz. 9/1, uitgerust met een 6 tons hijskraan.
3. Sd.Kfz. 9/2, uitgerust met een 10 tons hijskraan. (benzine-elektrisch aangedreven)

Bron: Wehrtechnische Studiensammlung (WTS) in Koblenz (D).
 

Foto 1, 3. en 4. Deze Schwerer Zugkraftwagen 18t, type F3, staat in het Wehrtechnische Studiensammlung (WTS) in het Duitse Koblenz en is geproduceerd in 1943. Het is geheel gerestaureerd en verkeert in een zeer goede staat van onderhoud. De historie en gebruik tijdens de oorlog zijn mij onbekend. Op het voertuig zijn geen leger tekens (markings) aanwezig, ook zit er geen kentekenplaat op.