In 1942 werd door het Amerikaanse leger een nieuw leger onderdeel opgericht van engineers die snel overal inzetbaar moesten kunnen zijn.
Dit kon alleen gerealiseerd worden als de uitrusting bestond uit lichte technisch apparatuur, i.v.m. de snelle verplaatsbaarheid.
Het leger ging op zoek naar een nieuwe bulldozer die klein en licht genoeg was om in de Douglas C-47 en de Waco CG-4A te vervoeren.
Toen de eisen bekend waren, zocht het leger naar een bedrijf om zo'n machine te maken.
De "trailtractor" van de US Forestry Service, werd als voorbeeld gebruik; dit is een kleine tractor voor gebruik
op kleine open plekken en velden in het bos.
In datzelfde jaar gunde het Amerikaanse War Department de opdracht aan Clark Machine Company, echter de
assemblage en het produceren werd uitbesteed aan American Machine and Metals Company (AM&M) in Moline, Illinois
(VS). Eerst bouwde Clark een serie van dertien mini-bulldozers en deze werden uitgebreid getest. De testen
verliepen goed en daarop volgend bestelde het War Department er 800 stuks.
In totaal zijn er zo een 2600 stuks geproduceerd en geleverd aan meerdere landen.
De CA-1-tractor wordt aangedreven door een viercilinder benzinemotor en heeft een hydraulisch bediend blad van
1,5 meter breed om aarde te verplaatsen en een lier om uitrusting op zijn plaats te slepen of zichzelf eruit te
trekken als deze vastloopt.
Voor zover bekend is, zijn er circa 1500 exemplaren in gebruik geweest bij het Amerikaanse en zo'n 1100 stuks
zijn in gebruik geweest Britse leger en bij de legers van de landen van het Commonwealth.
Het voertuig was speciaal ontworpen voor de leger engineers die betrokken waren bij het opruimen van obstakels
en het aanleggen van tijdelijke wegen en landingsbanen voor vliegtuigen. Tijdens de bevrijding van onder andere
België en Nederland werden ze gebruikt door het Britse leger.
In 1944 werd bij operatie Market Garden de Airborn Tractor gebruikt door het Britse anti-tank platoon, 3rd
Battalion, Irish Guards. Tijdens WW II heeft een onbekend aantal Airborn Tractors dienst gedaan bij de Belgische
Piron Brigade en de Nederlandse Prinses Irene Brigade. Een support platoon van deze brigades beschikten
bijvoorbeeld over drie Airborn Tractors en twee zes-ponders en enkele voertuigen voor troepen transport.
In maart 1944 landden ongeveer 30 zweefvliegtuigen met aan boord Clark Airborne bulldozers en ander grondverzet
materieel achter Japanse linies op een open plek in de jungle in Birma.
In minder dan een dag bouwden ze een landingsbaan van 300 bij 5.000 voet die de C-47's transportvliegtuigen en
zweefvliegtuigen kon verwerken om zo snel hun positie te versterken Na WW II hebben België, Denemarken en
Nederland een aantal exemplaren overgenomen van de Britten.
Zover bekend heeft Nederland eind 1945, 120 exemplaren overgenomen van de Britten. Er is door de Nederlandse
regering om meer exemplaren gevraagd, maar onbekend is of deze ook zijn geleverd. Aan een dergelijke vraag
door de Deense regering is niet voldaan.
Foto 1. en 2. Deze Clark CA-1 Airborn Tractor, is te zien in het
Airborne Museum in Oosterbeek (NL).
Het verkeert uiterlijk in een goede staat, het is mij onbekend of deze nog operationeel werkend is.
De herkomst en geschiedenis van het voertuig zijn mij onbekend. Het is opgesteld in
een diorama, waardoor het niet helemaal volledig is te zien. Op deze bulldozer zijn Britse Leger tekens aan
gebracht van de 1st Airborne Division.
Het Britse 1st Airborne Division is opgericht in 1941 en ontbonden in november 1945 en heeft na de Slag om Arnhem
(Operation Market - Garden) nooit meer gevochten.
Voor Operation Market - Garden is de divisie ingezet aan bijna alle Westerse fronten. De nederlaag bij Arnhem
resulteerde in het feit dat slecht circa 2200 van de 10.000 militairen veilig wist terug te keren achter de
Geallieerde linies. Hierna werd de 4e Parachutistenbrigade ontbonden en werden de overlevende mannen bij de 1e
Parachutistenbrigade geplaatst. De divisie werd gereorganiseerd, echter het had een tekort aan militairen. Na de
Duitse capitulatie in mei 1945, ging het naar Noorwegen om het Duitse leger te ontwapenen. In november 1945
keerde het terug naar Groot-Brittannië, waar de 1st Airborne Division werd ontbonden.
Prototype en veel onderdelen door Clark Machine Company. Assemblage en veel andere onderdelen
werden verzorgd in licentie door American Machine and Metals Company (AM&M) in Moline, Illinois (VS).
Aantal geproduceerd:
2600 exemplaren.
Gewicht:
2268 kg (met schuifblad)
Afmetingen:
LxBxH = 2,79 x 1,50 x 1,50 m (met schuifblad).
Bepantsering:
Geen.
Motor:
Vier cilinder water gekoelde benzinemotor Waukesha Model FC (20 PK).
