| Leichter Zugkraftwagen 3t Sd.Kfz.11 | ||
|
Type: Half Track (Leichter Zugkraftwagen 3t) Sd.Kfz.11 |
 |
|
| Contents: | ||
| Foto 1. De Leichter Zugkraftwagen 3t, Sd.Kfz.11, in het museum in Koblenz (D). | ||
| 1. Algemeen: | ||||
|
Ingenieur Heinrich Ernst Kniepkamp (1885-1977) toen werkzaam bij HWA, op de afdeling WaPrüf 6, hield zich bezig met de specificatie, ontwikkeling en ontwerptesten van het motor- en aandrijftechniek en de chassis van vrijwel alle Duitse pantservoertuigen.
In de zomer van 1926 kreeg hij de opdracht om de Duitse artillerie-troepen te motoriseren. Het onderzoek richte zich met name op de aandrijving en chassis van landbouw voertuigen uit Duitsland, Amerika en Engeland. Na een reeks van testen, kreeg in 1932 de halftrack-oplossing, een kleine rupstrekker voor elk terrein, de voorkeur t.o.v. andere concepten. Een van de conclusies was dat het brandstof verbruik van een rupsvoertuig gemiddeld 30% hoger lag dan dat van een bandenvoertuig. In 1934 begon de ontwikkeling van de prototypes, de HL kl 3 halftrack, met een trekvermogen van 3 ton. In 1935 begon de productie van 35 stuks HL kl 5, bij de Hansa-Lloyd-Goliath-Werke in Bremen. Op 17 maart 1937 kreeg de HL kl 5, de Hansa-Lloyd klein 5, officieel de benaming Leichter Zugkraftwagen 3t, Sd.Kfz.11. Vanaf 1938 start ook de productie bij Borgward en later ook bij Adlerwerke (Frankfurt/M.), Auto Union (Horch-fabriek, Zwickau) en Škoda (Pilsen, Protectoraat Bohemen en Moravië). De productieprijs van de tractor bedroeg 22.000 RM. Het eerste Borgward-chassisontwerp HL kl 2 uit 1935 was opmerkelijk; het was de eerste keer dat er torsiestaven werden gebruikt in het onderstel van Duitse halfrupsvoertuigen. Dit ontwerp van Borgward diende vervolgens als basis voor de chassis H kl 6 en H kl 6 p, die vanaf oktober 1936 door Hanomag werden gebouwd. De H kl 6 p werd ook toegepast in de bekende gepantserde (peroneel) halftrack; de Sd.Kfz. 251 (p). Na de H kl 6 volgende de door Hanomag ontworpen H 7 en H 8 H met de aandrijving achterin. In Zwickau bij Horch, werd vanaf 1947 werden motoren en transmissies van de Sd.Kfz. 11 geproduceerd welke werden toegpast in de Lkw H3 vrachtwagen. (vanaf medio 1948 volgde een naamswijziging: VEB HORCH Kraftfahrzeug- und Motorenwerke Zwickau) . |
||||
|
De Sd.Kfz. 11 werd tijdens de Tweede Wereldoorlog op alle fronten ingezet bij vrijwel alleen de artillerietroepen van de Wehrmacht- en de Waffen-SS. Het werd gebruikt als lichte tractor voor de artillerie en de antitanktankdestroyers. Dankzij de rupsdrijving was het bij uitstek geschikt voor alle fronten en bleef het tot het einde van de oorlog in gebruik. Ook in de woestijnoorlog, met zijn extreme omstandigheden, bleek de halftrack robuust, betrouwbaar en een offroad alles kunner. |
||||
 |
||||
| (foto 2.) Een Sd.Kfz. 11; de Leichter Zugkraftwagen 3t. | ||||
| 1.1 Verschillende uitvoeringen: | ||||
| Type | Bouwjaar | Omschrijving | Aantal | |
| Sd.Kfz. 11 | 1935 1945 |
Leichter Zugkraftwagen 3 t; Drie basistypen: artillerie-, genie- en laadbak uitvoeringen. Deze zijn gebaseerd op chassistype H kl 6. | Circa 9000 | |
| Sd.Kfz. 11/1 | Apr 1938 Jun 1940 |
Nebelkraftwagen; Deze zijn gebaseerd op chassistype H kl 6 n. | Aandeel: min. 288 |
|
| Sd.Kfz. 11/1 | Mrt 1944 Apr 1945 |
Selbstfahrlafette für 2-cm-Flak 38; Deze zijn gabaseerd op chassistype H kl 6 p van de Sd.Kfz. 251. | Aandeel: min. 605 |
|
| Sd.Kfz. 11/2 | 1939 Mrt 1944 |
Mittlerer Entgiftungskraftwagen; Deze zijn gebaseerd op chassistype H kl 6 s. | Aandeel: ca. 392 |
|
| Sd.Kfz. 11/3 | 1939 1943 |
Mittlerer Sprühkraftwagen; Deze zijn gebaseerd op chassistype H kl 6 k. | Aandeel: ca. 202 |
|
| Sd.Kfz. 11/4 | 1940 Dec 1942 |
Nebelkraftwagen; Deze zijn gebaseerd op chassistype H kl 6 n. | Aandeel: ca. 756 |
|
| Sd.Kfz. 11/5 | 1943 Jan 1944 |
Schwerer Nebelwerferkraftwagen; Ter vervanging van de Sd.Kfz. 11/4. | Aandeel: ca. 407 |
|
| 2. De Leichter Zugkraftwagen 3t, in Koblenz (D). | ||
 |
||
| (foto 2.) De Leichter Zugkraftwagen 3t, in Koblenz (D). | ||
| Foto 3.
Deze SdKfz.11 is te zien in het Wehrtechnische Studiensammlung in Koblenz. Deze H kl 6 heeft Fahrgestellnumber 320440 en is in 1938 bij Borgward geproduceerd. De herkomst en de geschiedenis van het voertuig zijn onbekend. Het voertuig is niet voorzien van leger tekens en oa de opbouw achter ontbreekt. |
||
| 3. Technische Specificaties: | ||
| Productie: | 1934-35: HL kl 2 1936: HL kl 5 1937-1938: H kl 6 1938-1944: H kl 7 |
|
| Gemaakt door: | Hansa-Lloyd, later ook door Borgward, Hanomag en Horch. | |
| Aantal geproduceerd: | Circa 9000 exampleren. | |
| Gewicht: | HL kl 5: 3,55t. H kl 6; 5,45t. H kl 7; 5,4t. |
|
| Afmetingen: | LxBxH = 4,90 x 1,73 x 1,95 m (HL kl 5) LxBxH = 5,50 x 2,00 x 2,21 m (H kl 6) LxBxH = 5,55 x 2,00 x 2,15 m (H kl 7) |
|
| Tankinhoud: | HL kl 5: 100l. H kl 6: 110l. H kl 7: 110l. |
|
| Motor: | HL kl 2: Borgward 3,5 l OHV HL kl 5 en H kl 6: Hansa-Lloyd L3500 of zes cilinder lijmotor, Ottomotor. H kl 7: Maybach NL 38 TUKR, later de Maybach HL 42 TUKRM, zes cilinder lijmotor,Ottomotor. |
|
| Max. snelheid: | 53 km/h | |
| Bereik: | HL kl 5 en H kl 6: op de weg ca. 275 km, terrein ca. 150 km H kl 7: op de weg 240 km, terrein 140 km. |
|
| Bemanning: | Twee personen. | |