De formele benaming is Jagdpanzer 38(T), maar deze is beter bekend als Hetzer, het type c.q. soort pantserwagen is: tank destroyer (Duits = Jagdpanzer). De Hetzer is gebaseerd op de PanzerKampfwagen 38(T), waarbij o.a. de tracks werden voorzien van verbeterde wielen. De Hetzer is vanaf begin tot eind productie aangepast, om nog enig onderscheid te maken spreekt men van een vroeg, middel of laat model. Na WW II gaat de productie door van de Hetzer, er wordt onder andere een vuurmondingsrem op de loop van het kanon geplaatst. Daarnaast zijn er nog kleinere verschillen, de nieuwe versie heet formeel Panzerjaeger G-13.
 

In de strijd was de Hetzer een geduchte en succesvolle tegenstander, zowel aan het Oost als het West Front. Zijn wendbaarheid, snelheid en lage bouw in combinatie met een krachtig kanon waren de succesformule. Door de beperkte ruimte in de tank, was de tank minder populair bij de bemanning. Deze Jagdpanzers waren in gebruik bij Panzerjäger Abteilungen van de Wehrmacht Heer en zijn vanaf maart 1944 tot aan het einde van WW II ingezet op alle fronten.
 

Originele Hetzers, gemaakt voor het einde van de oorlog zijn zeldzaam, de naoorlogse Panzerjaeger G-13 is daarin tegen meer dan genoeg te bewonderen. In maart 1944 startte de productie in Tsjechië bij de fabrieken van BMM en Skoda. De productie van de Hetzer is doorgegaan tot aan de laatste dagen van oorlog, productie van andere Duitse pantsers waren al eerder noodgedwongen gestopt.
Tijdens de periode van de productie van de "Hetzer" is deze herhaaldelijk verbeterd. Grofweg kan je spreken van een eerste (early) productie serie en de laatste (late) productie serie. Opvallende zichtbare verschillen zijn het aantal gaten in het achterste loopwiel en de stand c.q. positie van de uitlaatdemper achterop de tank.
De early "Hetzers" hebben in het achterste loopwiel, twaalf gaten en de uitlaat demper is horizontaal recht bevestigd op de achterzijde.
De late "Hetzers" hebben in het achterste loopwiel, zes gaten en de uitlaat demper is schuin aflopend bevestigd op de achterzijde.
Bij de late "Hetzers" zijn er meerdere kleine verbeteringen toegepast, onder andere aan de optiek c.q. kijk en richtmiddelen. De late "Hetzers"kregen vanuit de fabriek mee een bevestiging ring voor een MG34 op de tank, die je van binnen uit kon richten en bedienen. Voor het wisselen en aanbrengen van de munitie trommel moest je wel even uit de tank komen. Toch was dit een enorme technische ontwikkeling voor die tijd en het was ook populair bij de bemanning van de "Hetzers". Door de goede resultaten hiermee zijn ook alle eerder gebouwde "Hetzers" met deze extra bewapening uitgerust.
 

De naoorlogse Panzerjaeger G-13 is in eerste instantie uitgerust met dezelfde benzine motor. In 1952-1953 zijn er 92 van de bestaande 158 exemplaren omgebouwd en kregen een acht cilinder Saurer dieselmotor.
Een groot verschil tussen een Hetzer en een G-13 is dat Zwitsers bij de G-13 de locatie van de lader en commandant hebben verwisseld.
Zowel op de achter-, linker- en rechterzijde bevinden zich segmenten van de tracks, dit ontbrak op de Hetzer. Op de rechterzijde bevond zich ook een reserve loopwiel, ook deze ontbrak op de Hetzer. Daarnaast zijn er nog kleinere verschillen. Het verschil tussen de Jagdpanzer 38(t) en de G13 is dusdanig klein dat menig museum de G13 eenvoudig heeft weten aan te passen tot een Jagdpanzer 38(t). Vrijwel alle G13's zijn afkomstig van het Zwitserse leger. Standaard beschikt de G13 over een vuurmondingsrem op de loop van het kanon en in het achterste loopwiel zitten vier grote gaten.
 

De "Hetzer" was in gebruik bij de Duitse Wehrmacht Heer en bij de Duitse Waffen SS. Men spreekt dan ook over een Panzerjäger-Abteilung en een SS-Panzerjäger-Abteilung. Voor 1941 was de benaming Panzerabwehrabteilung. In principe maakten deze Panzerjäger-Abteilungen deel uit van een infanterie divisie of van een panzergrenadier divisie. Echter, in 1944 waren de verliezen groot bij alle Duitse leger onderdelen en werden ze vaak ingezet bij panzer divisies ter vervanging van tanks en voor versterking. De "Hetzer" was voor zijn taken bij deze panzer divisies eigenlijk niet geschikt. Nood breekt wetten, dit geldt ook voor het Duitse leger!
Voor de goed orde, pas in mei-juni 1944 ontvingen de 731 en 743 Panzerjäger Abteilung van de Duitse Wehrmacht de eerste "Hetzer".
Beide kregen vijfenveertig "Hetzer" Jagdpanzers en deze werden ingezet aan het Oost Front.
Al met al is de "Hetzer" dus slechts een jaar in operationeel gebruik geweest, aan alle Duitse fronten. Drie Panzerjäger Abteilung van de Duitse Wehrmacht, waren niet altijd vast bij een divisie ingedeeld en opereerden soms als een zelfstandige eenheid, ter ondersteuning daar waar het nodig was. Dit waren het 741, 744 en 561 Panzerjäger Abteilung van de Wehrmacht.
Tijdens de voorbereiding van de Duitse tegenaanval, Operatie Wacht am Rhein (de slag om de Ardennen) zijn er 295 exemplaren beschikbaar gesteld. Veertien dagen later, op 30 december 1944, waren er nog 169 exemplaren operationeel actief.
 

Foto 1. t/m 3. De Jagdpanzer 38(t), "Hetzer"op deze foto's was te zien op het militaria evenement Wings & Wheels 2008, in Ursel, België. Het is een originele in Tsjechië gebouwde Hetzer 38T, welke nu in eigendom is van een Bruce Crompton.
Deze Hetzer met serie nummer (fahrgestell nr.) 323910 is gebouwd in de fabrieken van Skoda.
Let even op het achterste loopwiel, deze heeft twaalf gaten, wat gebruikelijk was voor de eerste productie serie, de laatst gebouwde serie heeft immers een loopwiel met zes gaten. Een ander kenmerk voor de early "Hetzer" is de horizontaal recht geplaatste uitlaat demper op de achterzijde van de tank. Ook deze "Hetzer" beschikt niet over leger tekens (markings) waaruit je kan afleiden tot welke Panzerjäger-Abteilung of andere legereenheid heeft behoord. Om de Geallieerden niet van ongewenste informatie te voorzien, werden deze leger tekens vaak verwijderd of geheel niet aangebracht. De echte historie en geschiedenis van deze "Hetzer" tijdens WW II zijn bij mij dan ook niet bekend. De leger tekens (markings) op deze Jagdpanzer 38(t), "Hetzer", tijdens het militairia evenement Wings & Wheels 2009 in Ursel, België:
 

 

 

Deze originele Hetzer werd op 13 april 1945 tijdens gevechten om de plaats Cloppenburg (nabij Bremen) uitgeschakeld door de Britse 7th Battalion, Royal Hampshire Regiment. Dit gebeurde waarschijnlijk door middel van een antitankgeschut, het projectiel raakte de tank aan de voorzijde en dode waarschijnlijk de bestuurder. In de tank zijn nu nog sporen van de inslag te zien.
In Cloppenburg werd er die dag van straat tot straat gevochten tussen de Duitsers en de Britten, de volgende dag was Cloppenburg bevrijd. Het optrekken van de Britse troepen richting Bremen was een onderdeel van de operatie "Forward On".
Na de oorlog is deze Hetzer in een bomkrater geduwd en verdween het onder de aarde, tot de Hetzer in 1982 werd ontdekt bij weg werkzaamheden. In de negentiger jaren kocht de Brit Bruce Crompton het van een Duitse eigenaar, die de tank iets had gerestaureerd. Het verkeerde toen niet in een rijdende staat. Inmiddels is de Hetzer compleet gerestaureerd en verkeert het wel in een rijdende staat. Het maakt nu deel uit van de Crompton Military Vehicle, Suffolk East England.
Anders dan soms wordt beweerd is deze Hetzer met serie nummer (fahrgestell nr.) 323910, niet afkomstig van uit de barakken van de Duitse kazerne bij Vilseck (oostelijk van Nürnberg).
 

Foto 4. en 5. Deze Jagdpanzer 38(t), "Hetzer" is te zien in het Tank Museum in Bovington, Groot-Brittannië. Deze "Hetzer"is tijdens WW II in bezit gekomen van het Britse leger en uitvoerig door hen onderzocht en bestudeerd. Het serienummer (fahrgestell nr.) is 322111 en het is in december 1944 gebouwd bij BMM. Herkenbaar voor een"middel" model, het achterwiel heeft zes gaten en de uitlaat is schuin bevestigd. Het is onbekend bij welk onderdeel deze "Hetzer" dienst heeft gedaan. Ook deze "Hetzer" beschikt niet over leger tekens (markings) waaruit je kan afleiden tot welke Panzerjäger-Abteilung of andere legereenheid heeft behoord. Om de Geallieerden niet van ongewenste informatie te voorzien, werden deze leger tekens vaak verwijderd of geheel niet aangebracht.
De echte historie en geschiedenis van deze "Hetzer" tijdens WW II zijn bij mij dan ook niet bekend. De leger tekens (markings) op deze Jagdpanzer 38(t), "Hetzer", in Bovington, Groot-Brittannië.