De Sd.Kfz. 250 is een Duitse half-track, of zoals de Duitsers het noemen een leichter Schützenpanzerwagen, welke
plaats bood aan zes personen; de bestuurder, de commandant en vier manschappen. Vergeleken bij de Amerikaanse
half-tracks, is Sd.Kfz. 250 minder wendbaar en hebben de voorwielen geen (motor) aandrijving. Voor de mobiliteit van het
Duitse leger was de Sd.Kfz.250 een hele verbetering t.o.v. de op banden rijdende gepantserde voertuigen. Het was
mede een populair voertuig, omdat het zowel op de weg als in het terrein goed uit de voeten kon. De standaard
bewapening bestaat uit een of twee machine geweren, type MG34. Later zijn er ook uitvoeringen gemaakt die werden uitgerust met een
licht 20 mm of 37 mm en zelfs 75mm kanon. Na de Tweede Wereldoorlog is de productie van de Sd.Kfz.250 in o.a.
Tsjechië doorgegaan tot in de vijftiger jaren, de laatste heeft tot in 1970 dienst gedaan.
Er is een oud model, de Sd.Kfz.250 (Alte) en een nieuw model, de Sd.Kfz. 250 (Neu). Daarnaast zijn er twaalf
standaard uitvoeringen en twee afgeleide modellen. Van een aantal modellen bestaan er ook nog verschillende
versies. Het gaat om de serie Sd.Kfz. 250 t/m Sd.Kfz. 250/12 en de afgeleide modellen Sd.Kfz. 252 en de Sd.Kfz.
253.
De Sd.Kfz. 250 (Alte):
In 1939 gaf het leger de opdracht om een terrein verkenningsvoertuig te ontwikkelen geschikt voor zes personen.
Bössing-NAG ontwikkeld het gepantserde koetswerk en Demag maakte het chassis welke op Sd.Kfz. 10 was gebaseerd.
Het werd gebouwd op een aangepast chassis van de Demag D7. Het chassis werd verkort en van het voorste wiel werd
de torsiebalk verwijderd. Het voertuig kon een lading van 2 ton vervoeren. Door de vertragingen in de productie
lukt het pas om in juni 1941 te beginnen, er zijn toen negenendertig voertuigen geproduceerd. Vanaf juni 1941
tot oktober 1943 zijn er slecht kleine aanpassingen geweest op het basisontwerp.
De Sd.Kfz. 250 (Neu):
De belangrijkste reden om het oude model te vereenvoudigen en te verbeteren, was de complexe en tijdrovende bouw
van het koetswerk, dat onder meer was opgebouwd uit negentien pantserplaten. In oktober 1943 begon de bouw van
de vereenvoudigde Sd.Kfz. 250 (Neu), het aantal pantserplaten werd verminderd tot 9. Tevens zijn er aan de
zijkant boven de tracks opslag ruimtes gemaakt.
Foto 1. t/m 3. leichter Schützenpanzerwagen heeft van 2007-2009 in het Belgische museum Historical
Center Baugnez 44 in Baugnez (B) tentoongesteld gestaan. Het Historical Center Baugnez 44 is geopend op 17
december 2007. Er zijn 3000 originele voorwerpen van het Ardennen Offensief te zien. De zakenman Fabien Steffens
en zijn zoon investeerden bijna 2 miljoen Euro in dit project.
Een van "highlights" was een Schützenpanzerwagen Sd.Kfz. 250, een Duitse krant vermelde ten
onrechte hierover dat dit exemplaar, wereldwijd, de enige originele en overgebleven exemplaar is, met een
geschatte waarde van 1 miljoen Euro. Dit is een onterechte melding, gezien het feit dat er vandaag de dag er
zeker nog een tiental exemplaren bestaan, zowel in musea als in privé bezit.
Het heeft een plaats in het museum omdat een dergelijk voertuig een rol heeft gespeeld bij het bloedbad in
Baugnez nabij Malmedy.
Het is een nieuw model Schützenpanzerwagen SdKfz 250, het zou gaan om een "samengestelde" SdKfz
250/5 uitvoering.
Het chassis is afkomstig uit Frankrijk en de opbouw is van een SdKfz 250/5 en is afkomstig van de Weald
Foundation van Mike Gibb. Vervolgens is het voertuig is samengesteld en afgebouwd door de Britse SDKFZ
association.
De leger markings op de leichter Schützenpanzerwagen.
- Vehicle Markings -
Marker:
Omschrijving:
Unit marking:
Ontbreekt, bijvoorbeeld: 1022: Aan beide zijden staat het no.
1022. Het nummer1022 staat voor, 10de Kompanie (compagnie),
2de Zug (peloton), 2de Fahrzeug (voertuig) in het peloton.
Division marking:
Ontbreekt, bijvoorbeeld: Sleutel in wapenschild is de division
marking van het 1. SS Panzer Division, 'Leibstandarte Adolf Hitler'.
Tactical marking:
Ontbreekt, Taktische Zeichen, op de voorzijde van de half -track een
wit gekleurd symbool. Een wit silhouet symbool van een half-track met daarnaast het cijfer 10 geeft het
voertuigtype aan en een drietand vork geeft het wapentype aan. Het cijfer 10 verwijst naar het 10. Kompanie.
Het Taktische Zeichen werd vanaf D-Day vaak verwijderd, om zo de Geallieerden van informatie te onthouden.
National Insignia:
Kruis (zwart-op-wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier
gebruikte varianten van het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de
Duitse Wehrmacht Heer of van de Duitse Waffen SS.
Nummerplaat:
SS 929326 staat voor Waffen SS, benadrukt nog eens dat
het niet om een voertuig gaat van de Wehrmacht Heer.
In december 1944 ging het Duitse tegenoffensief, operatie Wacht am Rhein, in de Ardennen van start. Er is toen
een bloederige strijd geweest tussen de Waffen SS en een colonne met onervaren Amerikaanse soldaten van Battery
B van de 285th Field Artillery Observation Battalion. Na de ongelijke strijd gaven de Amerikanen zich over en
werden verzameld in een veldje. Kort samen gevat probeerden een aantal van hen te vluchten, zij werden gedood.
Daar opvolgende handelingen zijn een onderwerp van veel discussies, in ieder geval zijn er een onbekend aantal
en niet bewapende Amerikaanse soldaten in koelen bloede neergeschoten met machine geweren van Panzer IV tanks.
Daarop volgend zijn de nog in leven zijnde soldaten middels een of meer schoten als nog gedood door de SS-ers.
Het totaal aantal gedode en gewonde Amerikaanse soldaten is niet met 100% zekerheid bekend. Een veertigtal
Amerikaanse soldaten heeft het overleefd. De gehele afwikkeling in het naoorlogse proces is nog steeds een
onderwerp van discussie, propaganda en aannames.
De oorsprong van deze divisie van de Waffen SS gaat hand in hand samen met de opkomst van Adolf Hitler in 1924.
Zijn partij de NSDAP kende een eigen orde dienst die eenvoudig gezegd in 1925 overging in zijn persoonlijke
beveiliging groep, de Schutzstaffel (de SS).
In 1933 verkreeg Josef "Sepp" Dietrich de leiding over de Schutzstaffel (de SS) en zette een SS-organisatie op
die onder andere bestond uit een Waffen SS en de SS Sonderkommando's. Kort samengevat, komt uit het SS
Sonderkommando, de Leibstandarte Adolf Hitler voort. In 1938 werd het een gemotoriseerde infanterie-eenheid, die
o.a. bij de inval van Polen was betrokken. In 1941 werd het omgevormd tot een divisie van de Waffen SS, die actief
is aan het Oost Front. Inclusief Roemenië, Joegoslavië en Griekenland. In 1942 werd het vervolgens omgevormd tot
een SS-Panzer-Grenadier-Division. Deze is dan tot met 1943 wisselend actief aan het Oost Front en om zich te
herstellen werd het een aantal keren terug getrokken. O.a. na de slag om Kursk word het verplaatst naar het West
Front en Italië. Na een kort verblijf in Italië, gaat het als het 1st SS Panzer Division "Leibstandarte Adolf
Hitler" terug naar het Oost Front.
In mei-juni 1944 bevond het zich in België om op sterkte te komen. Als gevolg van de Geallieerde invasie werd
het naar Normandië gestuurd en raakt betrokken bij de gevechten rond Caen. Juni 1944 D-Day, de divisie raakt
betrokken bij de Britse operatie Goodwood om Caen in handen krijgen, succesvol weet de divisie de Britse aanval
af te slaan.
Augustus 1944, de divisie neemt deel aan de Duitse aanval op de Geallieerden, in een poging de Geallieerden in
Normandië terug te drijven richting de kust.
Deze aanval, die bekend staat als de strijd om de zak van Falaise bekend het einde van vrijwel een geheel Duits
leger korps met veel doden, gewonden en krijgsgevangenen. Slecht kleine aantallen Duitsers wisten ternauwernood
te ontkomen, via de corridor des doods nabij Mont Ormel. Eenheden van het Duitse leger die wisten te ontkomen
uit de Falaise Pocket trokken zich snel terug richting Duitsland. Het werd wederom weer voorzien van materiaal
en 'verse' troepen. Dit maal om mee te doen aan Operatie Wacht am Rhein, ook bekend als de Slag om de Ardennen.
December 1944, neemt de divisie in de Ardennen deel aan operatie Wacht Am Rhein.
Deze aanval vanuit Luxemburg en de Eifel op de Geallieerden, luidt de eerste fase in van de Slag om de Ardennen.
Januari 1945 weten de geallieerden de Duitsers uit België en Luxemburg te drijven, de divisie verblijft dan kort
in de Duitse Eifel.
In winter 1945 gaat de divisie naar het Oost Front terug om tegen de optrekken legers van de Russen in Hongarije
te vechten.
Het is bij Boedapest in actie gekomen om een Russische inname van de stad te voorkomen. Na zware gevechten werd
Boedapest opgegeven en het vertrekt men spoorslags naar Oostenrijk. De restanten van wat eens de trots was van
de Duitse Waffen SS geeft zich grotendeels over aan het Amerikaanse leger in Oostenrijk. Echter, een deel van de
divisie zit in de regio van Berlijn en tekent uit eindelijk de formele overgave bij de Britten.
Na de processen en de berechting door het Geallieerde tribunaal in Neurenberg, verliezen alle soldaten die
dienst hebben gedaan bij de SS hun burgerrechten, waaronder hun pensioensrechten, wegens ernstige
oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid.
Note: De echte fanatieke en geselecteerde SS-ers waren voor 1943 al lid bij de SS. Als gevolg van zware
verliezen werd de drempel om bij de Waffen SS te komen aanzienlijk verlaagt en soms werd men vrijwillig
verplicht van de Wehrmacht over geplaatst naar de Waffen SS.
Ook waren er Duitsers die door de rechter waren veroordeeld en vervolgens als soldaat dienst moesten doen bij SS
straf bataljons.
In de 1. SS Panzer Divisie zaten tankcommandanten die berucht waren wegens hun succes tegen Geallieerde tank
divisies, echter de totale balans opmakende, verdient deze divisie zowel uit militair-strategisch punt als uit
oogpunt van oorlogsmisdaden geen begrip of sympathie.