Eerst even een korte uitleg over de Tank Cruisers, dit
zijn tanks die worden ingezet bij de Britse, Franse en Russische
Cavalerie.
Over het algemeen kan je stellen dat het karakter van de cavalerie tanks
op snelheid en wendbaarheid is. Om daaraan te kunnen voldoen was de
opzet het gewicht / motorvermogen in een goede balans te hebben.
Dit resulteerde in gewichtsbesparing door een lichter zeg maar dunner
bepantsering en of een motor met meer vermogen. Een ander verhaal is de
bewapening en type granaten, dit wordt afgestemd op de situatie waarin de
tank wordt geacht te opereren. Cavalerie tanks worden primair ingezet
voor snelle aanvalsacties, gevolgd door de infanterie en andere
ondersteunende eenheden zoals artillerie en antitankeenheden. Deze
filosofie over de inzet en gebruik is tijdens de oorlog bijgesteld door
allerlei ontwikkelingen, infanterie en cavalerie tanks werden "all-round"
inzetbare medium tanks die de basis vormden voor diverse wapen systemen.
In tijd gezien, in 1936 verscheen er in Groot-Brittannië de eerste
Tank Cruiser Mark I (A9) gevolgd door een groot aantal tussen modellen en
net na de oorlog verschijnt de laatste Tank Cruiser, de Centurion I
(A41). De Britse Tank Cruisers vormden in de jaren 1943 en 1944 de
ruggengraat van het Britse leger. In 1943 waren de Tank Cruisers van het
type Churchill, uitgerust de met de Rolls-Royce Meteor motoren het
sterkst vertegenwoordigd. De Churchill tanks worden opgevolgd door het
interim model de Centaur.
Door gebrek aan goede motoren verschijnt er het interim model, de
Centaur in eerste instantie uitgerust met een Nuffield motor. Vervolgens
verschijnt er een korte tijd later de Centaur met een Rolls-Royce
Liberty motor, alleen het motor vermogen was nog steeds onder de maat.
In het oorspronkelijke eerste ontwerp is de tank uitgerust met een V12 Rolls-Royce Meteor
motor. Pas twee jaar later, in juni 1944, word deze pas in operationeel
gebruik genomen. Deze laatst gebouwde uitvoering krijgt de benaming Cromwell.
De Cromwell was de wendbaarste tank van zijn tijd, was redelijk snel,
maar liep qua bewapening en bepantsering eigenlijk twee jaar achter de
ontwikkelingen aan.
Van van de Britse Tank Cruisers, de Mark VII, zijn er acht verschillende
Cromwell uitvoeringen gebouwd.
In 1943 verschenen, heeft een zes pounder kanon en twee machinegeweren.
Mark II
Heeft bredere tracks en romp en het machinegeweer is verwijderd en het beschikt over een 75 mm kanon.
Mark III
Dit is een Centaur Mark I waarvan de motor is vervangen door een Meteor motor en een 75 mm
ROQF kanon (75 mm Royal Ordnance Quick-Firing). Dit is een aangepaste (opgeboorde) 6
pounder kanon, waardoor de Britten in staat waren de Amerikaanse 75 mm granaten af te vuren.
Mark IV
Dit is een Centaur Mark III waarvan de motor is vervangen door een Meteor motor en een 75 mm
ROQF kanon (75 mm Royal Ordnance Quick-Firing). Dit is een aangepaste (opgeboorde) 6
pounder kanon, waardoor de Britten in staat waren de Amerikaanse 75 mm granaten af te vuren.
Mark V
Heeft een gelaste romp.
Mark VI
Dit is de Close Support (CS) versie uitgerust met een 95 mm (3.7-in) Howitzer kanon.
Mark VII
Dit is een Mark IV met extra bepantsering en bredere tracks
Mark VIII
Dit is een Mark VI met extra bepantsering en bredere tracks.
Van de Britse Tank Cruisers heeft alleen de Centaur Mark IV, "close
support tank" deelgenomen aan D-Day. Na D-Day zijn in Noord-Europa de
overige uitvoeringen van de Cromwell Tank Cruiser in gebruik genomen.
Het Britse 7th Armoured Division beschikte als enige over een tank
divisie die geheel was opgebouwd uit Cromwell tanks. Bij de overige
Britse Armoured Divisions werd de Cromwell tank alleen ingezet in de
Armoured Reconnaissance Regiments. Ook het Poolse 1st Polish Armoured
Division en de Czech Armoured Brigade, hadden naast andere tanks de
Cromwell tanks in gebruik.
De Cromwell tank is vergelijkbaar qua inzet met de Amerikaanse Sherman
medium tank, welke ook was uitgerust met een 75 mm kanon. De Cromwell
tank was snel en zeer wendbaar, maar vergde meer onderhoud dan de Sherman
tank en zou bij een rechtstreeks duel het zeker moeten afleggen tegen de
Duitse medium en heavy tanks.
Foto 1. en 2. Deze Tank Cruiser Mark VII is te zien in het Tank Museum in Bovington
(UK). De tank volledig operationeel en verkeert in zeer goede staat. Het is voorzien van de markings van het
Poolse reconnaissance regiment, welke als enige Pools regiment van het 1st Polish Armoured Division,
was uitgerust met de Cromwell tanks. Het gaat hier om het 10th Polish Mounted Rifle Regiment
(10 pułk strzelców konnych) welke onder de leiding stond van majoor J. Maciejowskivan. Helaas is
mij de operationele geschiedenis van deze tank onbekend. De Poolse leger markings op deze tank.
- Vehicle Markings -
Marker:
Omschrijving:
Vehicle name:
Ontbreekt; Bijnaam van de tank. Veelal verwijst de
eerste letter naar het squadron waarin de tank is ingedeeld. Alle tanks
in 'A' squadron hebben een bijnaam die met de letter A begint.
Division Sign:
Gevleugelde helm op oranje cirkel. Staat voor het 1st
Polish Armoured Division, (= 1-sza Polska Dywizja Pancerna) o.l.v.
Major-General Stanislaw Maczek.
Tactical Sign:
Driehoek (wit), geeft bij armoured units,
geeft de plaats binnen het regiment aan. Wit = verwijst naar het het Reconnaissance Regiment (Recce Regiment) van een Armoured Division. Driehoek = 'A' squadron. (nn Troop, 'A' squadron,Recce Regiment)
Troop number:
Ontbreekt, cijfer nn (wit): bv het cijfer 2 in
de driehoek verwijst naar 2nd troop van het 'A' squadron.
Unit Serial & Arm
of Service Mark:
Vierkant (groen-zwart) en getal 45 (wit) = De kleuren
groen-zwart, is een 'arm of service mark' Dit geeft aan dat het om een
reconnaissance regiment gaat. Het unit serial nummer is 45 en verwijst naar
een van de onderdelen binnen de divisie. De Unit Serial 45 kan niet
altijd 1 op 1 vertaald worden naar een unit. Daarvoor moet je weten tot
welke divisie de tank toe behoorde. In dit specifieke geval is dat wel
duidelijk, het 10th Polish Mounted Rifle Regiment.
WD Registration:
T190003, ook wel Census number genoemd. Dit is
een uniek voertuignummer uitgegeven door het Britse War Department. Het
nummer is voor logistieke zaken te vergemakkelijken o.a. bij onderhoud
in het veld.
(T = categorie tank)
Bridge classification:
Ontbreekt, het cijfer 26 in een gele cirkel, is de gewichtsklasse aanduiding. Bruggen kregen ook deze classificatie, indien het cijfer van een Bridge classification gelijk of groter dan die van het voertuig was kon de brug het gewicht van het voertuig houden.
Na de Duitse Blitzkrieg in Polen, Nederland, België en Frankrijk
vluchten vele Poolse militairen naar Groot-Brittannië. Ook zijn er een
aantal Poolse militairen uit Noorwegen en Frankrijk naar
Groot-Brittannië gevlucht. In Schotland is hun basis en zij maken dan deel uit
van het Poolse 1st Corps onder leiding van Wladyslaw Sikorski.
Op 17 februari 1942 wordt er een officieel Pools leger gevormd en deze
staat onder de leiding van General Maczek. Dit is het 1st Polish
Armoured Division (= 1-sza Polska Dywizja Pancerna), daarna wordt een
tweede Pools divisie opgericht die later in Noord-Afrika en Italië aan
Britse zijde tegen de Duitsers vecht. Naast deze twee divisies is er ook
een divisie die in de Oekraïne word opgericht en aan de zijde van het
Rode Leger tegen de Duitsers vecht aan het Oostfront. Tijdens D-Day zijn
zij niet van de partij, op 1 augustus 1944 word het Poolse 1st Armoured
Divsion ontscheept in Arromanches in Normandië. Zij komen in Normandië
onder het bevel te staan van het Canadese leger en vechten moedig en
zeer succesvol tegen de Duitsers bij Caen (Operation Totalize) en in
augustus 1944 weten zij bij Mont Ormel de Zak van Falaise te sluiten. Na
deze grote Duitse nederlaag is vanaf 25 augustus 1944 de weg vrij voor
de opmars naar België en Nederland. Op 15 september 1944 gaan zijn nabij
Hulst de Belgisch-Nederlandse grens over. Daarbij geven zij
ondersteuning aan het Canadese leger en bevrijden zelf Breda, na een
gedeeltelijke omsingeling, Vervolgens geven zij ondersteuning aan de
door Britten georganiseerde operatie Market Garden. Deze operatie loopt
op een mislukking uit onder anderen doordat de Geallieerde parachutisten
veel te ver, voor de ondersteuning van artillerie en de cavalerie worden
gedropt. Ondanks dat de Poolse parachutisten met zware verliezen een
vrije aftocht voor een aantal ingesloten Britse militairen weten te
bewerkstellen, krijgen zij van de Britten de schuld van het mislukken
van deze operatie. Een Poolse officier waarschuwde vooraf al voor het
mislukken van deze operatie en moest onder druk van de Britten zijn
functie opgeven. Pas 60 jaar later zijn deze Polen door de Nederlandse
regering in ere hersteld en onderscheiden. Vanaf eind 1944 trekken zij
Duitsland en op 1 mei 1944 geven de daar gelegerde Duitse troepen zich
over in Wilhelmshaven aan het Poolse leger. Vervolgens blijft het Poolse
leger corps in Duitsland tot in 1947, waarna het wordt ontbonden. Op een
enkeling na kunnen de Polen niet veilig terug naar het door het Rode
Leger bezette Polen. Vele gaan terug naar Groot-BrittanniĆ« en België.
Aanvullend deze M16 half-track draagt de leger markings van het Poolse
1st Light AA Regiment (1 Pulk Artylerii Przeciwpancernej) dat onder de
leiding stond van Major Bertold Berendt. Dit regiment was ingedeeld bij
de artillery van het Poolse 1st Armoured Division.