Tijdens het verloop van de Tweede Wereldoorlog, had het Britse leger behoefte aan een tanks met een krachtiger wapen. In verband met de beperkte productie van tanks in Engeland, werden er Amerikaanse tanks geïmporteerd en voorzien van Britse wapens. Dit was eenvoudiger dan het produceren van nieuwe tanks. Het onderstel van de Britse Cromwell tank werd gebruikt voor de productie van de Challenger A30. Tevens werd er een hogere c.q. grotere tankkoepel ontwikkeld, zodat het QF 17-ponder kanon kon worden gemonteerd. Deze QF 17-ponder is een voor die tijd krachtige antitankkanon, dat in staat was om de meeste Duitse tanks uit te schakelen. Het importeren en aanpassen van Amerikaanse Sherman tanks was relatief sneller en gemakkelijker te realiseren en door vertragingen in de productie van de Challenger A30 werden er slechts 200 Challengers gebouwd.
In augustus 1942 was het eerste prototype van de Challenger A30 gereed, maar het bleek niet goed te functioneren.
In januari 1943 werd een verbeterd prototype gepresenteerd, maar ook deze bleek niet goed te functioneren.
In mei 1943 werd duidelijk dat beoogde kanon niet op de Challenger tankkoepel kon worden gemonteerd. In de aanloop naar D-Day werden Sherman-tanks uitgerust met de 17-ponder kanon, wat vanaf toen ook werd gedaan voor de Challenger A30.
Het basisontwerp van de Challenger A30 is door Rolls-Royce ontwikkeld en de productie vond plaats bij Birmingham Railway Carriage & Wagon Company (BRC&W). De hoge tankkoepel is ontwikkeld en geproduceerd door Stothert & Pitt. De productie van de Challenger A30 begon in Engeland in maart 1944. Er zijn twee series geproduceerd; in 1944 zijn er 145 stuks geproduceerd en in 1945 nog eens 52 stuks. De productie vond plaats in twee batches. In 1944 had eerste serie van 40 tanks een 40 mm dikke bescherming over de kanon bevestiging. Daarna is de bij daaropvolgende productie modellen vervangen door een 102 mm dik exemplaar. In 1944 werden er vanaf het honderdste productie-exemplaar, extra bepantsering van 25 mm aangebracht op de tankkoepel. De al geleverde tanks werden ook aangepast.
 
De Challenger was de 'beste' Britse tank van de Tweede Wereldoorlog en is daarna nog jaren gebruikt in veel andere landen. Het voordeel van de Challenger A30 ten opzichte van de Britse Firefly is, dat deze snelle was en het kanon 10 graden kon laten zakken en de Firefly kon dit slechts 5 graden. Het nadeel van de Challenger A30 was dat deze een te hoge tankkoepel had, waardoor deze kwetsbaar was voor vijandelijk vuur. Er zijn nu nog twee Challengers A30 bewaard gebleven, één ervan is beschreven op deze pagina en staat in het Oorlogsmuseum Overloon in Nederland. De andere staat opgeslagen en wacht op restauratie in het Isle of Wight Military Museum (UK). Na de restauratie zal het worden tentoongesteld in het Tank Museum in Bovington (UK).
 

Foto. 1. t/m 4. Deze Tank Cruiser Mark VIII, de Challenger Mark VIII (A30) is eigendom van het Oorlogsmuseum Overloon (NL).
De tank is nu uitgevoerd in de camouflage van de Britse 11th Armoured Division, bekend als de Black Bull. Dat was niet altijd zo, want de tank is in gebruik geweest bij twee Britse en een Pools tank regiment.
1944 - 8 oktober 1944: Britse 11th Armoured Division; 2nd Northamptonshire Regiment. 8 oktober 1944 - april 1945: Britse 11th Armoured Division; 15/19 Kings Royal Hussars of 3rd Royal Tank Regiment April 1945 - 1946: Poolse 1e Pantserdivisie
De tank heeft oa in Overloon tot aan Delfzijl in Nederland gevochten. Na de bevrijding van Nederland is de tank hier achtergebleven. In 1976 het Oorlogsmuseum Overloon de tank verworven van het Muzeeaquarium Delfzijl. Dit type tank is ook tijdens de gevechten rond Overloon ingezet. De Challengers dienden hier bij 15/19 Regiment The Kings Royal Hussars. Deze specifieke Challenger was in de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog in dienst bij de 1e Poolse Pantserdivisie, op dat moment in strijd verwikkeld in het noordoosten van Nederland. De tank kwam in 1976 naar Overloon en is de enige complete Challenger A30 ter wereld.

Bron: Het Oorlogsmuseum Overloon (NL).
 

 

Een stukje uit de periode dat de Challenger Mark VIII actief werd ingezet bij gevechten begint in maart 1945 in Duitsland.
Order of Battle: 11th Armoured Division, is opgebouwd uit meerdere brigades en deze zijn weer opgebouwd uit meerdere regimenten.
Daarnaast zijn er nog staf en ondersteunende eenheden. De tanks in deze divisie zijn alleen in gebruik geweest bij het 29th Armoured Brigade. Welke op zijn beurt was opgebouwd uit 23rd Hussars Regiment, 3rd Royal Tank Regiment, 2nd Fife and Forfar Yeomanry en het 8th Motor Battalion, the Rifle Brigade.
In maart 1945 trok men in Duitsland de Rijn over en veroverde de Duitse stad Lübeck op 2 mei 1945. Op 15 april 1945 werd men geconfronteerd met de wreedheden van de Nazi's toen men het concentratiekamp Bergen-Belsen bevrijde. Bij aankomst, bevonden zich in het concentratiekamp circa 60000 gevangen onder zeer slechte en onmenselijke omstandigheden. Meer dan 13000 stoffelijke menselijke resten, in diverse stadia van ontbinding lagen in en om het concentratiekamp. Eenheden van de divisie waren betrokken bij de hulp aan de gevangenen en het opruimen van de verschrikkelijke gevolgen. Na 8 mei 1945, het einde van WW II, tot hun vertrek uit Duitsland in januari 1946, verblijft de divisie als Britse bezettingsmacht in de provincie Schleswig-Holstein.