M5, 13ton High Speed Tractor.
 
  Type: Artillery tractor
US Army: Medium tracktor M5 / M5 HST / (G-162)
Export: Yes
M5 High Speed Tractor 13t in Overloon (NL).
  Contents:
 
  1. Algemeen.
    1.1 Verschillende uitvoeringen.
  2. 1.2 Export.
  3. De M5 HST 13t in Overloon (NL).
    2.1 Het Amerikaanse 1st Infantry Division.
  4. Technische Specificaties:
  5. Externe Links.
    Foto 1. De voor- en linkerzijde van de M5 High Speed Tractor in Overloon (NL).
1. Algemeen:
Het prototype genaamd T20/T21, van de Medium Tractor M5 is in 1941-1942 ontworpen als een "fast prime mover" voor de Amerikaanse veld artillerie, voor het trekken van zware artillerie en de daarbij horende manschappen en munitie. Het Amerikaanse leger startte in 1941 een programma voor het ontwikkelen van een reeks high speed tractors, voor het voortrekken van grotere artilleriestukken. De M5 HST en zijn varianten zijn van 1942 tot en met 1945 in gebruik geweest bij het Amerikaanse leger.
De noodzaak was er omdat de voor deze taak bestemde legervrachtwagens problemen ondervonden in het terrein. Alleen de in 1945 verschenen Mack zware vrachtauto vormde een uitzondering hierop. Van eind april 1942 tot en met met juni 1942 volgden acceptatie testen bij het Amerikaanse leger, op de terreinen van het Abberdeen Proving Ground. Daarnaast was er een flinke inbreng, met name tot het aanbrengen van verbeteringen, door het in Detroit gevestigde Engineering Standards Vehicle Laboratory (ESVL).
Het EVSL is nauw verbonden aan de het Amerikaanse Ordnance Department, welke goedkeuring moest verlenen aan o.a. alle Amerikaanse legervoertuigen. Het Amerikaanse bedrijf International Harvester Corporation, Bettendorf Works, gevestigd in Bettendorf Iowa. verkreeg de opdracht voor de productie van de M5.
Om een snelle productie mogelijk te maken is deze "fast prime mover" gebaseerd op het onderstel van een Light Tank M5 ( Stuart ).
Met dit verschil dat de suspension (wielophanging) is aangepast. Na de definitieve goedkeuring van het prototype T20 en of T21 rolt de eerste M5 in oktober 1942 van de band bij International Harvester. Met betrekking tot de productie zijn er bronnen die melden dat de productie van alle varianten van de M5 HST slechts 24 maanden heeft geduurd, grofweg van oktober 1942 tot en met oktober 1944. Andere bronnen melden dat de productie is doorgegaan tot eind 1945. Tijdens WW II diende deze M5 tractor in het Amerikaanse leger voor het voorttrekken van:
  1. het 105mm houwitser M2 en M2A1.
  2. het 6,1 inch (155mm) kanon M1A1 en M2, bekend als "Long Tom".
  3. het 4,5 inch kanon.
  4. aanhanger met houwitser munitie
Kleine aantekening, de M5 HST werd door de Amerikaanse artillerie voornamelijk gebruikt voor het trekken van het 4,5 inch kanon en de 155 mm houwitzer.
In tegenstelling tot de M4 (18 ton) High Speed Tractor, heeft de M5 geen opslagruimte voor de granaten. Deze werden vervoerd op een speciale aanhanger, voortgetrokken door een M5 High Speed Tractor. Over het aantal bemanningsleden die min of meer standaard op een de combinatie van de M5 tractor met een houwitser meereden, worden er verschillende aantallen genoemd. De M5 biedt plaats aan 8 manschappen en 1 bestuurder. Andere bronnen melden 1 bestuurder en 10 soldaten, er is een mogelijkheid dat dit aantal vanaf de iets langere M5A1 HST wel terecht gemeld word. De tracks, rupsbanden, zijn met 29,5 cm niet echt breed te noemen, het aandrijfwiel van de tracks bevind zich aan de voorzijde.
Aan de voorzijde van het voertuig bevind zich een lier, van het merk Garwood Industries uit Detroit en deze beschikte over een trekkracht van 7000kg en de kabel aan de lier is circa 91 meter lang. Deze kon voor verschillende taken worden ingezet, bijvoorbeeld om zichzelf aan een ander voertuig of boom uit de modder los te trekken. Sommige latere modellen zijn uitgerust met vaste dakopbouw in plaats van het veel toegepaste afdekzeil over het compartiment van de bestuurder en de bemanning.
Deze lichtverbeterde uitvoeringen verschenen pas in 1945 en werden aangeduid als M5A1, M5A2 en M5A3. Het Nederlandse leger heeft deze voertuigen na WW II betrokken van het Amerikaanse leger. Naast de M5 zijn er 19 stuks M5A1 en een onbekend aantal M5A3 (beide met een vaste opbouw) in gebruik geweest bij het Nederlandse leger. De opvolger van de M5 artillerietrekker in het Nederlandse leger was de DAF YA 616.
De bewapening bestaat uit een .50 kaliber M2 anti luchtdoel machine geweer, welke op een geschutsring op het voertuig is bevestigd.
 
1.1 Verschillende uitvoeringen:
- De uitvoeringen van de M5 Tractor -
Type / Model Beschrijving:
M5 HST De standaard uitvoering met dekzeil over het voorcompartiment.
M5A1 HST Deze is enkele centimeters langer en hoger dan de M5 en heeft gesloten dekzeil over het voorcompartiment. Hiervan zijn er 589 exemplaren gebouwd.
M5A2 Dit is een naoorlogse aangepaste M5 HST met horizontale wiel ophanging, HVSS genaamd. Het dekzeil is vervangen door een vast dak.
M5A3 HST Dit is naoorlogse aangepaste M5A1 HST met horizontale wiel ophanging, HVSS genaamd. Het dekzeil is vervangen door een vast dak.
M5A4 Deze is gelijk aan de M5A3, maar beschikt achter over extra opslag ruimte.
 
1.2 Export:
De Tractor M5 High Speed 13t, IHC is door de Verenigde Staten onder het Lend Lease Program wel geleverd aan andere Geallieerde bondgenoten. Voor zover bij mij bekend is, zijn er in 1944 tweehonderd exemplaren geleverd aan de Sovjet Unie.
Na WW II is deze M5 "fast prime mover" ook geleverd aan Japan, Joegoslavië, Nederland, Oostenrijk en Pakistan.
 
2. De 13 tons Tractor M5 High Speed, International Harvester in Overloon (NL).
M5 High Speed Tractor 13t, IHC Overloon (NL).
Foto 2. De voorzijde van de M5 High Speed Tractor 13t in Overloon (NL).
Foto 1. t/m 4. Deze 13 ton Tractor M5 High Speed, is te zien in het Liberty Park in Overloon. Hier zijn twee musea opgenomen, het Oorlog en Verzetsmuseum en het Marshall Museum, deze M5 High Speed Tractor staat in het Marshall Museum. Deze M5 HST verkeerd in een uitstekende staat van onderhoud, er zijn alleen wat twijfels bij de correctheid van de aangebrachte leger tekens (markings). Een en ander word hieronder toegelicht. De herkomst en geschiedenis van deze M5 High Speed Tractor zijn bij mij niet bekend. De leger markings op deze High Speed Tractor.
 
- Vehicle Markings -
Marker: Omschrijving:
Nickname: King Kong: veelal door de bemanning bedachte naam, maar de eerste letter de "K" kan ook naar een onderdeel in het leger verwijzen, bv Battery K of van de 'K' - company.
Unit marking (1st+2nd): 1-I E is niet de originele aanduiding voor het Amerikaanse 1st Infantry Division, 1st Engineer Battalion, behoord te zijn: 1-1E. De 1st (combat) Engineer Battalion beschikte niet over "Artillery tractors" zoals de M5 HST, het is immers een engineer cq genie korps en geen 'veld'artillerie eenheid.
Unit marking (3th) A-27, staat voor het 27th vehicle van 'A' Company.
Army registration number: USA 957442 S ook wel "hood number" genoemd, is een uniek voertuig nummer uitgegeven door het Amerikaanse Ordnance Department. Het nummer is voor logistieke zaken te vergemakkelijken o.a. bij onderhoud in het veld. De 'S' achter het hoodnumber = "suppressed", geeft aan dat het niet was toegestaan om een radiozender in het voertuig te hebben.
Allied White Star: De witte 5 puntige ster in een cirkel. Deze marking was tijdens WW II in gebruik bij alle Geallieerde legers, vanaf de voorbereidingen op D-Day.
Land marker: De witte 5 puntige ster zonder cirkel. Deze marking is van oorsprong een 'national identification symbol' voor de voertuigen van de Verenigde Staten van Amerika. Deze is in gebruik vanaf 1943.
Bridge classification: Ontbreekt. Cijfer 13 in een gele cirkel, is de gewichtsklasse aanduiding. Bruggen kregen ook deze classificatie, indien het cijfer van de bridge classification gelijk of groter dan die van het voertuig was kon de brug het gewicht van het voertuig houden.
M5 High Speed Tractor 13t in Overloon (NL).
Foto 3. De achterzijde van de M5 High Speed Tractor 13 ton, in Overloon (NL).
2.1 Het Amerikaanse 1st Infantry Division in World War II
Het Amerikaanse 1st Infantry Division was tijdens WW II opgebouwd uit meerdere legeronderdelen. Zo was ook het 1st Engineer Battalion een onderdeel van het 1st Infantry Division. De 1st (combat) Engineer Battalion beschikte niet over "Artillery tractors" zoals de M5 HST, het is immers een engineer cq genie korps en geen artillerie eenheid. De 1st Infantry Division, beschikte wel over vier echte Field Artillery Battalions, 5th & 32nd FAB uitgerust met 155mm houwitsers en het 7th en 33rd FAB uitgerust met 105mm houwitsers. Het 1st Inf. Div. en het 1st Eng. Bttn hebben vanaf 1942 gedurende WW II behoorlijk wat strijd geleverd tegen de Duitsers.
Dit start op 8 november 1942 in Algerije waarbij er succesvol word gevochten tegen het Duitse Afrika Korps. In 1943 gaat de strijd tegen de Duitsers verder op Sicilië. Toen Sicilië bevrijd was ging het 1st Inf. Div. en oa. het 1st Eng. Bttn terug naar Engeland.
Hier begonnen de voorbereidingen en trainingen voor D-Day. Op D-Day was het 1st Inf. Div. een van de twee Amerikaanse divisies die op 'bloody' Omaha Beach landen en circa 30% van de divisie raakte uitgeschakeld. Mede dankzij de inzet van het 1st Engineer Battalion slaagde men er door de zware Duitse verdediging heen te dringen en het strand te verlaten. Wat daarna volgt is globaal samen gevat een battle tour door Normandië richting Noord Frankrijk en daar opvolgend de bevrijding van België. In oktober 1944 lijdt het een zware nederlaag bij een poging op te rukken vanuit de Belgische Ardennen, via het Hürtgen Wald naar Aachen. Wat daarop volgt in december 1944 is de grote Duitse tegenaanval die bekend staat als operatie "Wacht am Rhein", wederom krijgt de divisie het zwaar te voorduren door de Duitse tegenaanval en het zeer koude winterse weer. Na de slag om Bastogne keert het tij en weet men de door de Duitse linies heen te dringen en rukt men op naar de Rijn bij Remagen. Voorts gaat het in 1945 verder via het Duitse Rijnland richting het Hartz gebergte en dan eindigt de tour in het grensgebied van Zuid Duitsland en Tsjechië.
M5 High Speed Tractor 13t in Overloon (NL).
Foto 4. De rechterzijde van de M5 High Speed Tractor 13 ton, in Overloon (NL).
 
3. Technische Specificaties:
 
- Specificaties M5 High Speed Tractor -
Item: Specificatie:
Ontwerp en bouwer: International Harvester Corporation, Bettendorf Works, Bettendorf Iowa.
Ontworpen in: 1941-1942
Productie tijdens WW II: Vanaf oktober 1942 tot het einde van WW II, andere bronnen melden tot oktober 1944.
Aantal geproduceerd: De M5 HST: 5290 exemplaren. De M5A1 uitvoering: 589 exemplaren.
Gewicht: 12727kg / lading 2273 kg ( leeg/droog gewicht: 10.580kg )
Afmetingen: LxBxH = 4,85 x 2,54 x 2,40 m ( hoogte met huif 2,64 m )
Pantser: n.v.t.
Motor: Continental R 6572 (9368cc) of R 6672 (9533cc), 6 cilinder lijn viertakt benzinemotor, 207-235 pk.
Max. snelheid: 56 km/u
Bereik: Op de weg 290 km, in het terrein circa 200 km.
Bemanning: Negen personen, andere bronnen melden 1 bestuurder en 10 soldaten.
Bewapening: 1 x M2 Browning machine gun
 
4. Externe Links:
Topic 1. - Informatie over M5 High Speed Tractor 13t, International Harvester.
Topic 1. - Filmpje op YouTube over een M5 13 tons High Speed Tractor.
Topic 2. - Locatie van de 13 tons High Speed Tractor in Overloon (NL).
Topic 2. - Het Liberty Park in Overloon.
Topic 2. - Informatie over het 1st Infantry Division.