De Panzerkampfwagen III, of kortweg Panzer III, is een medium tank die in grote aantallen is geproduceerd. De
motor mechaniek was zeer betrouwbaar en zowel de bepantsering als de bewapening zijn voortdurend aangepast, zeg
maar verzwaard. De reden hiertoe was dat de Panzer III aan het begin van de oorlog, tijdens de inval in Polen,
ruim voldeed aan alle wensen. Maar gaandeweg in de oorlog tegen de Sovjet-Unie, kregen ze te maken met een voor
toen geduchte tegen stander, de Russische T34 tank. De T34 bleek een maatje te groot voor de Panzer III, zowel
de bepantsering als de bewapening waren te licht t.a.v. de vuurkracht en bewapening van de T34. Dit resulteerde
in een andere inzet van Panzer III, globaal in de periode 1942-1943 werd de voornaamste taak het ondersteunen
van de Panzer IV.
In eerste instantie is de Panzer III vanaf mei 1937 alleen geproduceerd bij Daimler-Benz. Al snel werd de
productie opgevoerd en hiertoe werden de Panzer III ook geproduceerd bij: Daimler-Benz, Henschel, MAN, Alkett,
Wegmann, MIAG, MNH en FAMO.
In augustus 1943 stopte de productie van de Panzer III, om ruimte te maken voor de productie van o.a. de zware
Panter tanks.
Er bestaan 13 uitvoeringen van de Panzerkampfwagen III, te weten:
- Verschillende uitvoeringen -
Ausf.:
Gemaakt in:
Kenmerken en opmerkingen:
Aantal gemaakt:
A, B, C, D
1937-1938
Benaming: Sd. Kfz. 141, Ausf A t/m D
Prototypen en pre-productie modellen.
75
E, F
1939-1940
Benaming: Sd. Kfz. 141, Ausf E en F
Kanon: 3.7 cm KwK 36 L/46.5
Enkele latere, hebben een: 5 cm KwK 38 L/42.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
531
G
1940-1941
Benaming: Sd. Kfz. 141, Ausf G
Kanon: 5 cm KwK 38 L/42
Verstevigde / dikkere bepantsering van het kanon mantel.
Ausf. G (Tp) is een aangepaste uitvoering voor in de tropen, in gebruik in Noord-Afrika.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
600
H
1940-1941
Benaming: Sd. Kfz. 141, Ausf H
Kanon: 5 cm KwK 38 L/42
Kleine wijzigingen, o.a. extra 30 mm bepantsering aan de voorzijde, bevestiging middels schroeven.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
308
J
1941
Benaming: Sd. Kfz. 141/1, Ausf J
Kanon: 5 cm KwK 38 L/42
Verlengd chassis, 50 mm bepantsering aan de voorzijde.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
482
J-1
1941-1942
Benaming: Sd. Kfz. 141/1, Ausf J-1
Kanon: 5 cm KwK 39 L/60.
Langer en effectiever kanon dan het kanon van Ausf. J.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
1067
L
1942
Benaming: Sd. Kfz. 141/1, Ausf L
Kanon: 5 cm KwK 39 L/60.
Extra bepantsering middels 50 mm + 20 mm platen.
Ausf. L(Tp) is een aangepaste uitvoering voor in de tropen, in
gebruik in Noord-Afrika.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
653
M
1942-1943
Benaming: Sd. Kfz. 141/1, Ausf M
Kanon: 50 mm KwK 39 L/60
Kleine wijzigingen, zoals een waadschachten voor uit- en inlaat.
De nooduitgang tussen de tracks is weggelaten.
Optioneel: extra bepantsering middels, "Schurzen", staalplaten aan de romp en toren.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
250
N
1942-1943
Benaming: Sd. Kfz. 141/2, Ausf N
Bijnaam Sturmpanzer III
Kanon: 7.5 cm KwK 37 L/24
Nieuwe opbouw op het chassis van J, L en M uitvoeringen.
Ombouw van enige bestaande oudere uitvoeringen.
Uitgerust met torsie vering en zes loopwielen in de tracks.
700
Aanvullend zijn er nog een aantal modellen pantser voertuigen en tanks afgeleid van de Panzer III.
De PzKpfW III Ausf. N is van juni 1942 tot augustus 1943 gebouwd, met als basis het chassis van de PzKpfW
III uitvoeringen J, L en M. Ook zijn er een aantal bestaande tanks van eerdere uitvoeringen aangepast en
omgebouwd tot PzKpfW III Ausf. N
Van Ausf. N bestaan zo genoemde Early en Late models, de late models hebben op de koepel een luik uit een deel
op een verhoogde ring, gelijkend aan die van de Pz. KpfW. IV. Early models hebben een luik dat bestaat uit twee
delen of uit een deel die opzij openslaat en zonder verhoogde ring. De tank is bewapend met het korte 7,5 cm
kanon, waarbij er geen plaats meer was voor de extra pantser plaat bij de bevestiging van het kanon. Dit nieuwe
7,5 cm kanon was geschikt om dicht bij ondersteuning te geven aan Panzer IV en Tiger tanks en ook aan de
infanterie. Hiermee wijzigde de rol van de Panzer III aan het front, van aanvalstank naar een ondersteunende
tank. Ondersteunend in de zin dat het zowel antitankgranaten als high explosieve granaten kon afvuren.
In augustus 1943 stopt de productie van deze laatste uitvoering van de Panzerkampfwagen III, welke in al zijn
uitvoeringen een belangrijke rol heeft gespeeld in de eerste jaren van WW II.
Foto 2. t/m 5. Deze Panzerkampfwagen III Ausf. N (Sd.Kfz. 141/2), is te zien in het
Tank Museum in Bovington (UK). Deze Panzer III behoorde tot dezelfde Duitse legereenheid, als de Tiger I die ook
in het museum te zien is. Beide tanks zijn in 1943, in Tunesiëop het Duitse Afrika Korps veroverend en in
Britse handen gekomen. In het Duitse Afrika Korps, behoorde het tot het 501st Schwere Panzer Abteilung, welke
was uitgerust met o.a. Tiger I tanks. Het 501st Schwere Panzer Abteilung is op 26 februari 1943 ingedeeld bij het
Duitse 10th Panzer Division, als de derde Panzer Abteilung van Panzer Regiment 7. Het tactical nummer op de
toren van de tank is toen gewijzigd in 832. Het is in januari 1943 vanuit Italië per schip naar Bizerta in
Tunesiëvervoerd. De 10th Panzer Division nam deel aan de aanvallen op Medenine op 6 mei 1943 en zette
daarbij kleine aantallen tanks in tot aan de overgave van de 10th Panzer Division op 11 mei 1943. Zowel de Tiger
I en de Panzer III zijn daarbij in Britse handen gekomen en vervolgens per schip naar Groot-Brittannië
vervoerd. De Panzer III is door het Britse leger onderzocht en later deels opengemaakt om zo een beter zicht te
hebben op de binnenzijde van de tank. Dit gebeurde op de Royal Military College of Science.
Deze Panzer III, Ausf. N, is nieuw gebouwd op het chassis dat oorspronkelijk was bedoeld voor een Panzer III,
Ausf. L.
Ontbrekende zaken zijn onder anderen de tracks, de panzer schurtzen en aan de voorzijde het 7,92 mm MG 34
machine geweer. Toen de Panzer III in Britse handen viel, ontbraken de panzer schurtzen al, zie foto 5.
De Duitse leger tekens (markings) op deze Panzer III, Ausf. N in Bovington.
- Vehicle Markings -
Marker:
Omschrijving:
Unit marking:
832: Aan beide zijden staat het no. 832. Het nummer 832 staat voor,
8ste Kompanie (compagnie), 3de Zug (peloton), 2de voertuig in het peloton. De Tijger is tevens het symbool
van deze Kompanie.
Battalion marking:
Deze tank heeft deel uitgemaakt van het schwere.Panzer-Abteilung 501 (s.Pz.Abt.501). Het
symbool was een schuine rechthoek (rood) met daarin een letter D of een dorsvlegel.
Amry marking:
Ontbreekt, een wit gekleurd symbool bestaande uit een palmboom met een hakenkruis, is het
symbool van het Duitse Afrika Korps. Afgekort: DAK.
National Insignia:
Kruis (zwart-op-wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier gebruikte varianten van het
Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de Duitse Wehrmacht Heer of van de
Duitse Waffen SS.
Het Deutsches Afrika Korps is een Duits expeditie leger, dat onder leiding stond van luitenant-generaal Erwin
Rommel, Het vertrok op 12 februari 1941 naar Noord-Afrika en verbleef daar tot de capitulatie op 13 mei 1943.
Duitsland wilde de gehele Middellandse Zee onder controle hebben om zo een vrij transport van o.a. olie uit het
Midden-Oosten en Noord-Afrika te waarborgen.
De Italianen waren als bondgenoot van Duitsland als bezettingsmacht in Noord-Afrika, maar hun strijd tegen het
Britse leger verliep niet succesvol. Het slecht moraal c.q. motivatie speelden de Italianen parten, Erwin Rommel
is er met het DAK heen gegaan om de Britten, zonder de steun van de Italianen te verslaan. Aanvankelijk boekte
Rommel de nodige successen, maar na herstel van het Amerikaanse leger na een eerste confrontatie met het DAK,
keerden de kansen van Rommel. Ondanks het feit dat eind 1942 het 10. Panzer Division met onder andere Panzer III
en Tiger I tanks, ter versterking van het DAK werden gestuurd naar Afrika. Het 10. Panzer Division heeft dus
slechts zes maanden in Noord-Afrika meegevochten! Op 6 maart 1943 arriveerde het schwere Panzer-Abteilung 504,
met vijfentwintig PzKpfw III tanks, twee Panzerbefehlswagen Tiger I tanks en achttien Tiger I tanks. Het s.Pz.
Abt.504 heeft slechts zestig dagen meegevochten!
Uiteindelijk capituleerde het Duitse leger op 13 mei 1943. Circa 200.000 soldaten gaven zich over en Erwin
Rommel was net op tijd teruggeroepen door Adolf Hitler naar Duitsland. Het Deutsches Afrika Korps is in augustus
1941 gereorganiseerd en werd vanaf toen aangeduid als "Panzergruppe Afrika". Rommel verkreeg nu ook de
leiding over de Italiaanse troepen in Noord-Afrika.
Panzer IV tanks waren in gebruik bij: 21.Panzer Division, Panzer-Regiment 5 en bij 15.Panzer Division, Panzer-
Regiment 8.
Tiger I tanks waren in gebruik bij: 10.Panzer-Division, Panzer-Regiment 7. = schwere.Panzer-Abteilung 501
(s.Pz.Abt.501)
Tiger I tanks waren in gebruik bij: schwere.Panzer-Abteilung 504 (s.Pz.Abt.504)
Foto 1, 6. en 7. Deze Panzerkampfwagen III Ausf. N (Sd.Kfz. 141/2), staat in het Auto
en Techniek Museum in het Duitse Sinsheim. Het is een "late" model van de uitvoering N, het luik op de
toren zit op een verhoogde ring met kijkgaten. Naast het korte 7,5 cm kanon, zijn er zes 'smoke pots' bevestigd
op de koepel, het bereik hiervan is maximaal 45,7 meter. Wat ontbreekt op de koepel zijn de Panzer Schürzen
aan beide zijkanten en op de koepel. De bevestigingspunten van de Schürzen zijn ook niet zichtbaar. Het
kruis op de koepel, behoort daar origineel niet te zitten, op deze plaats behoort de unit marking (Bv R 12 of
314 etc.) te staan. Voor de oplettende kenner, aan de voorzijde ontbreken twee zaken. De verstevigde pantserplaat
bij het boordgeschut en op de voorkant het extra pantser. De leger tekens (markings) op deze Panzer III tank in
het Auto en Techniek Museum in het Duitse Sinsheim
- Vehicle Markings -
Marker:
Omschrijving:
Vehicle name:
Sepp is een door de bemanning gegeven bijnaam aan de tank. Het is zeer aannemelijk dat de
bijnaam verwijst naar de roemruchte commandant Sepp Dietrich van de Waffen SS.
Unit marking:
--12: Op de achterzijde van de koepel staat het no. ...12 Het
nummer ...12 staat voor, ...ste Kompanie (compagnie), 1ste Zug (peloton), 2de voertuig in het peloton.
Division marking:
Wapenschild met sleutel (wit) = 1st SS Panzer Division "Leibstandarte Adolf Hitler".
National Insignia:
Kruis (zwart-op-wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier
gebruikte varianten van het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de
Duitse Wehrmacht Heer of van de Duitse Waffen SS.
De oorsprong van deze divisie van de Waffen SS gaat hand in hand samen met de opkomst van Adolf Hitler in 1924.
Zijn partij de NSDAP kende een eigen orde dienst die eenvoudig gezegd in 1925 overging in zijn persoonlijke
beveiliging groep, de Schutzstaffel (de SS).
In 1933 verkreeg Josef "Sepp" Dietrich de leiding over de Schutzstaffel (de SS) en zette een SS-
organisatie op die onder andere bestond uit een Waffen SS en de SS Sonderkommando's. Kort samengevat, komt uit
het SS Sonderkommando, de Leibstandarte Adolf Hitler voort. In 1938 werd het een gemotoriseerde infanterie-
eenheid, die o.a. bij de inval van Polen was betrokken. In 1941 werd het omgevormd tot een divisie van de Waffen
SS, die actief is aan het Oost Front. Inclusief Roemenië, Joegoslavië en Griekenland. In 1942 werd het
vervolgens omgevormd tot een SS-Panzer-Grenadier-Division. Deze is dan tot met 1943 wisselend actief aan het
Oost-Front en om zich te herstellen werd het een aantal keren terug getrokken. O.a. na de slag om Kursk word het
verplaatst naar het West-Front en Italië. Na een kort verblijf in Italië, gaat het als het 1st SS
Panzer Division "Leibstandarte Adolf Hitler" terug naar het Oost Front.
In mei-juni 1944 bevond het zich in België om op sterkte te komen. Als gevolg van de Geallieerde invasie
werd het naar Normandië gestuurd en raakt betrokken bij de gevechten rond Caen. Juni 1944 D-Day, de divisie
raakt betrokken bij de Britse operatie Goodwood om Caen in handen krijgen, succesvol weet de divisie de Britse
aanval af te slaan.
Augustus 1944, de divisie neemt deel aan de Duitse aanval op de Geallieerden, in een poging de Geallieerden in
Normandië terug te drijven richting de kust.
Deze aanval, die bekend staat als de strijd om de zak van Falaise bekend het einde van vrijwel een geheel Duits
leger korps met veel doden, gewonden en krijgsgevangenen. Slecht kleine aantallen Duitsers wisten ternauwernood
te ontkomen, via de corridor des doods nabij Mont Ormel. Eenheden van het Duitse leger die wisten te ontkomen
uit de Falaise Pocket trokken zich snel terug richting Duitsland. Het werd wederom weer voorzien van materiaal
en 'verse' troepen. Dit maal om mee te doen aan Operatie Wacht am Rhein, ook bekend als de Slag om de Ardennen.
December 1944, neemt de divisie in de Ardennen deel aan operatie Wacht Am Rhein.
Deze aanval vanuit Luxemburg en de Eifel op de Geallieerden, luidt de eerste fase in van de Slag om de Ardennen.
Januari 1945 weten de geallieerden de Duitsers uit België en Luxemburg te drijven, de divisie verblijft dan
kort in de Duitse Eifel.
In winter 1945 gaat de divisie naar het Oost Front terug om tegen de optrekken legers van de Russen in Hongarije
te vechten.
Het is bij Boedapest in actie gekomen om een Russische inname van de stad te voorkomen. Na zware gevechten werd
Boedapest opgegeven en het vertrekt men spoorslags naar Oostenrijk. De restanten van wat eens de trots was van
de Duitse Waffen SS geeft zich grotendeels over aan het Amerikaanse leger in Oostenrijk. Echter, een deel van de
divisie zit in de regio van Berlijn en tekent uit eindelijk de formele overgave bij de Britten.
Na de processen en de berechting door het Geallieerde tribunaal in Neurenberg, verliezen alle soldaten die
dienst hebben gedaan bij de SS hun burgerrechten, waaronder hun pensioensrechten, wegens ernstige
oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid.
Note: De echte fanatieke en geselecteerde SS'ers waren voor 1943 al lid bij de SS. Als gevolg van zware
verliezen werd de drempel om bij de Waffen SS te komen aanzienlijk verlaagt en soms werd men vrijwillig-
verplicht van de Wehrmacht over geplaatst naar de Waffen SS.
Ook waren er Duitsers die door de rechter waren veroordeeld en vervolgens als soldaat dienst moesten doen bij SS
straf bataljons.
In de 1. SS Panzer Divisie zaten tankcommandanten die berucht waren wegens hun succes tegen Geallieerde tank
divisies, echter de totale balans opmakende, verdient deze divisie zowel uit militair-strategisch punt als uit
oogpunt van oorlogsmisdaden geen begrip of sympathie.