De Panzerkampfwagen IV Ausf. D, of kortweg Panzer IV Ausf. D, is een van de circa zestien uitvoeringen die er
gemaakt zijn van de Panzer IV. Van deze medium tank zijn er van oktober 1939 tot mei 1941, 229 exemplaren
geproduceerd. De reden dat er circa 16 uitvoeringen van de Panzer IV zijn, heeft te maken met verbeteringen en
andere wijzigingen ten aanzien van de dikte van het pantser, de hoofdbewapening, het kanon en mechanische
verbeteringen m.b.t. de geschutskoepel en aandrijving van de tank.
Ausf. D is de verbeterde opvolger van Ausf. C, diverse Panzer IV Ausf. D zijn tijdens de oorlog aangepast met
verbeteringen die ook op de opvolgers van Ausf. D waren aangebracht. Dat geldt zowel voor het geschut als voor
de tracks.
Zo beschikt Ausf. D over een dikker pantser dan zijn voorganger Ausf. C. Aan de voorzijde is bij het
machinegeweer een extra dikke pantserplaat aangebracht. Deze extra bepantsering is op enige afstand geplaatst,
i.v.m. montage beperkingen. De pantserplaten waaruit de romp is opgebouwd zijn door middel van lasverbindingen
met elkaar verbonden. Het geheel wordt aangedreven door een krachtige Maybach-motor welke beschikt over zes
gesynchroniseerde versnellingen. Het sturen gebeurde door middel van een schakel en rem systeem, ontwikkeld door
Krupp-Wilson.
Iedere track heeft vooraan een aandrijftandwiel en achteraan een terug-loopwiel zitten, Daar tussen zitten acht
kleine loopwielen, deze zijn afzonderlijk verend en per twee bevestigd aan een geveerde wielophanging, de bogie
genaamd. Wat een Panzer IV Ausf. D herkenbaar maakt, is ten eerste de achterzijde van de toren c.q. koepel. Hier
is de ronde contour van het luik boven op de toren, die ook zichtbaar is aan de achterzijde van de toren.
Dit geldt voor Ausf. A t/m D. Daarbij onderscheid Ausf. D zich doordat er aan de voorzijde en op de toren een
MG34 is geplaatst.
Tanks van het type Panzer IV Ausf. D hebben tot halverwege 1944 dienst gedaan bij de Panzer eenheden van het
Duitse leger. De Panzer IV Ausf B. is door de Duitsers ingezet bij o.a. de Blitzkrieg in Polen en Frankrijk en
heeft dus aan alle fronten dienst gedaan. Het was een qua mechaniek een betrouwbare tank. Ten slotte, in mei
1940 beschikte de Panzer Divisies van de Duitse Wehrmacht al over 240 exemplaren van de voor zijn tijd sterke
Panzerkampfwagen IV, in de uitvoeringen Ausf. B, C en D.
Er is een originele uitvoeringen van de Panzer IV Ausf. D, Daarnaast zijn er talloze aangepast c.q. ge-
upgrade uitvoeringen van Ausf. D. De originele uitvoering van de Panzer IV, Ausf. D:
- Varianten -
Ausf.
Bouwjaar:
Kenmerken en opmerkingen:
Aantal gemaakt
D
10/1939 - 05/1941
Benaming: Sd. Kfz. 161, Ausf. D
Hoofd bewapening: 75 mm KwK 37 L/24
Deze Duitse Panzerkampfwagen IV Ausf. D, staat in het Tank Museum in Bovington (UK). Deze tank is gebouwd in
1940 als een Ausf. D en is in 1943 door aanpassingen ge-upgraded tot een Panzer IV Ausf. H. Deze tank heeft
dienst gedaan als opleidingsvoertuig voor tankbemanning bij het National Sozialistisches Kraftfahrerkorps
(N.S.K.K.), er is niets bekend over de inzet en gebruik in het Duitse leger. Kenmerken van de upgrade op de
toren c.q. koepel zijn de solide platen die voor de kijkgaten op de toren zijn aangebracht. Daarnaast is er
extra bepantsering aangebracht, deze stalenplaten zitten op enige afstand van de tank en zijn ook bekend als
de "Panzer Schürzen". Deze Schürzen moesten de tank beschermen tegen bazooka's en anti-tank
granaten. Ook is de gereedschapskist, van achterop de tank verplaatst naar de achterzijde van de toren. Het
opvallende is het kanon, deze is gewijzigd van het korte kanon 75 mm KwK 37 L/24 (Ausf. D) naar het lange kanon
75 mm KwK 40 L/48 (Ausf. G en H). Al met al lijkt de tank nu meer op een Ausf. G of Ausf. H, in plaats van wat
het eigenlijk is, een Ausf. D. Deze ge-upgrade Panzer IV Ausf. D was destijds geen zeldzame verschijning, de
Duitsers hebben tijdens de oorlog veel Panzer IV tanks van de eerste uitvoeringen ge-upgrade.
De Duitse leger tekens (markings) op deze Panzer IV Ausf. D in het Tank Museum in Bovington.
Bron: Tank Museum Bovington (UK).
- Vehicle Markings -
Marker:
Omschrijving:
Unit marking:
419: Aan beide zijden op de toren staat in staat het no. 419, in rood
met een witte omlijning c.q. witte randen. Het nummer 419 staat dan voor: 4de Kompanie (compagnie) , 1ste
Zug (peloton), 9de voertuig in het peloton.
Tactical marking:
(Taktische Zeichen) schuine rechthoek: Op de voor- en achterzijde van
de tank, een wit gekleurde schuine rechthoek. Dit is een transportsymbool voor het type voertuig, in dit
geval een tank. Tezamen met de letters OL en 35/III is het een tactical marking. De betekenis van OL is mij
onbekend, 35/III geeft de voertuigpositie aan binnen de compagnie. (35ste voertuig in de 3de compagnie)
National Insignia:
Een kruis (zwart-op-wit) aan beide zijkanten, dit is een van de vier gebruikte varianten van
het Duitse "Balkankreuz". Het geeft aan dat het een voertuig is van de Duitse Wehrmacht Heer of
van de Duitse Waffen SS.
Het National Sozialistische Kraftfahr Korps (N.S.K.K.) was een onderdeel van de Duitse SA en was een politieke
organisatie die zich richtte op Arische mannen die interesse hadden in auto's en motoren en voertuigtechniek in
het algemeen. Achterliggende doel was het verwerven en opleiden van deze doelgroep als potentiële
kandidaten voor transport en monteurs voor het Duitse leger.
Naast het geven van opleidingen en instructies voor voertuigtechniek werd er ook rijvaardigheid instructies
gegeven. Het ging daarbij niet alleen over instructies voor motoren en auto's, er waren ook opleidingen voor
vrachtauto's en tanks. De leden van de N.S.K.K. ontkwamen niet aan hun dienstplicht bij alle onderdelen van de
Wehrmacht, maar ook bij de SS deden zij dienst. Veelal als bestuurder van een voertuig of als onderhoudsmonteur,
maar ook als verkeersregelaar. De N.S.K.K. beschikte naast de Duitse ADAC (ANWB) ook over een hulpdienst voor
auto's met pech.
Doordat de N.S.K.K. als politieke organisatie de NAZI-ideologie aanhing en actief uitdroeg en aan promotie
daarvoor deed, is het bij de processen in Neurenberg verboden en vervolgens opgeheven. Als het gaat om
oorlogsmisdaden is de N.S.K.K. vrijgesproken tijdens de Neurenberg processen. De N.S.K.K. Wehrmacht Einheiten
hebben daarin tegen wel de mensen geleverd die als chauffeurs van voertuigen hebben gefunctioneerd bij de
deportatie van Joden aan het oost front en de daar bezette gebieden. De N.S.K.K. was ook in bezet Nederland
actief en verwierf hier ook leden. Na de oorlog is openbaar bekend geworden dat een prominente Duitse
Nederlander voor het uitbreken van de oorlog ook lid was van de N.S.K.K.