De officiële benaming is; Panzerkampfwagen Tiger Ausf. B. Andere benamingen voor deze zware tank zijn; Sd. Kfz. 182, VK45.03 Panzer Kampfwagen VI Ausf. B, Tiger II en Könings Tiger.
Van ontwikkeling tot de productie is een lang en iets complexe geschiedenis, kort samengevat wilde het Duitse leger al snel een zware tank die geschikt was voor de bevestiging van een 88 mm kanon. Dit bleek niet zo'n eenvoudige opgave, de Tiger II werd pas in juni 1944 geleverd aan het Duitse leger.
De Tiger II, is de grootste c.q. zwaarste operationeel ingezette tank uit WW2. Met een gewicht van bijna 70 ton en het heeft een pantser van variërend van 80-180 mm dik staal. Bewapening: een 88 mm KwK 43 L71 kanon en drie machine guns als boordgeschut.
Het 88 mm kanon kon op 1500 meter iedere geallieerde tank uitschakelen en had een bereik van circa 10 km. De tank had een te lichte 775 pk motor, net genoeg voor een max snelheid van circa 40 km/h en een bereik van 110 km. Zowel in Normandië, de Ardennen als aan het Oost Front bleek dat deze bijna onoverwinnelijk was.
De Tiger II tank beschikte over loopwielen met een diameter van 80 cm, die deels overlappend waren aangebracht. De wielen hebben een stalen loopvlak en een dikke rubberen ring rond de as voorkwam dat trillingen van staal op staal werden gedempt. Het geheel was middels torsie vering bevestigd, technisch gezien vernuftig, maar lastig om te onderhouden.
 

Henschell en Porsche/Krupp:
De Tiger II, kent twee uitvoeringen, te weten de Tiger II met een Henschell koepel en de Tiger II met een geschutskoepel ontwikkeld door Ferdinand Porsche en gebouwd bij Krupp. De exemplaren van Porsche/Krupp zijn gemakkelijk te herkennen aan de ronde vormingen aan de voorzijde, die ven Henschell heeft meer rechte lijnen.
In totaal zijn er 489 gebouwd, waarvan 439 stuks uitgerust met Henschell en 50 stuks uitgerust met geschutskoepel van Porsche/Krupp. De voorkeur ging uit naar de betere koepel van Henschell, al snel is de productie van de Porsche/Krupp koepel gestaakt.
 

Zwakke punten:

1. Te zwaar voor veel bruggen en in terrein met een slappe ondergrond.
2. Traagheid en wendbaarheid in stijl heuvelachtig terrein.
3. Veelal te groot voor in steden en dorpen.
4. Brandstof verbruik en onderhoud, te kort aan reserve onderdelen.
5. De kwetsbare ondersteuning troepen.

In de strijd:
De Geallieerde luchtaanvallen met zgn. bommen tapijten waren een van de weinig succesvolle methoden om de tank tijdens een confrontatie echt uit te schakelen. Een andere riskante tactiek was een gezamenlijke aanval van vier tanks, vooraf gegaan door een aanval met rookgranaten. Lukt bijna alleen als verrassing aanval. Wellicht zijn er meer Tiger II uitgeschakeld door de eigen bemanning als ze de tank gedwongen moesten achterlaten, bij een tekort aan brandstof of motor pech. Er is ook na de oorlog onderzoek gedaan, maar er is geen Tiger II te vinden die aan de voorzijde een doorboord pantser heeft.
 

Foto 1. t/m 6. Deze Könings Tiger no.104, staat in het Tank Museum in Bovington (UK). De tank maakte deel uit van het 1. SS Panzer Corps, Schwere SS Panzer Abteilung 101. In september 1944 raakte de vering aan de rechterzijde van de tank beschadigd en werd de tank achtergelaten in een akker door de tank bemanning. Vervolgens heeft de tank tot aan de jaarwisseling in deze akker gestaan, langs de D981, nabij Aux Marais dit is nabij Beauvais dat ten noordwesten van Parijs ligt. De Britse REME vervoerde de tank via Calais naar Chobham in Surrey, waar de tank op 15 januari 1945 arriveerde. Daarna is de tank nog vele jaren tentoongesteld in de Royal Military College of Science in Shrivenham tot aan 2006 toen de tank werd overgedragen aan het Tank Museum in Bovington.

Bron: het Tank Museum in Bovington (UK).
 

De Duitse leger tekens (markings) op deze Könings Tiger no.104 in Bovington.
 

 

Grofweg heeft de Tiger 104 van juni 1944 tot aan begin september 1944 dienst gedaan bij het Duitse 1. SS Panzer Corps, Schwere SS Panzer Abteilung 101. De namen van de tank bemanning: Oberscharführer Sepp Franzl (tankcommandant), Unterscharführer Hess (kanonnier), PanzerSchütze Graf von Helldorf (kanon-lader), Rottenführer Schrader (communicatie man) de naam van de tankbestuurder is onbekend. De oorspronkelijke tankbestuurder was begin september 1944 opgenomen in een veldhospitaal en vervangen door een onbekend gebleven militair.
In augustus 1944, na de zeer zware strijd en verliezen in de Falaise Pocket (Normandië), kon dit SS-Corps zich nog deels terugtrekken richting Noord-Frankrijk.
Begin september 1994, bevond Tiger 104 zich op de D981, nabij Aux Marais, dit is gelegen nabij de Franse plaats Beauvais, gelegen in het departement Oise, ten noordwesten van Parijs. De Tiger 104 had toen de leiding overgenomen van Tiger 121 en raakte in gevecht met Britse Sherman tanks van de 23rd Hussars. Hierbij raakte de vering aan de rechterzijde van de tank iets beschadigd.

De bemanning van de Könings Tiger 104 werd nerveus en schoot vervolgens op alles in de omgeving, wat maar enigszins verdacht leek. In de namiddag werd de tank een akker ingereden, waarbij men nog enigszins in paniek op een boerderij schoot omdat men dacht dat hier mogelijk een Brits anti-tank kanon zou kunnen staan.
Vervolgens maakte men een scherpe bocht waarbij het achterste aandrijfwiel aan de rechterzijde het begaf. De Könings Tiger 104 kon zich nu niet meer verplaatsen en daarop besloot Sepp Franzl en zijn bemanning de tank te verlaten en weet men te ontkomen richting Beauvais. Hier sluit men zich weer aan bij hun compagnie. Het geheel wordt gezien door leden van het Franse bevrijdingsleger het FFL, Forces Françaises Libres.

De Britse tankcommandant van de 23rd Hussars Sgt. Roberts, heeft de volgende dag nog een extra schot afgevuurd op de Könings Tiger om er zeker van te zijn dat ze hem veilig konden benaderen.
Vervolgens heeft de tank tot aan de jaarwisseling 44-45 in deze akker gestaan, langs de D981, nabij Aux Marais. Het najaar van 1944 was nat en de tank zakte tot aan de bodem van zijn chassis in de akker weg. Het Britse REME dat net de berging van een andere bekende Könings Tiger, de 121, heeft voltooid, neemt ook de taak op zich om de 104 te bergen.
Dit bleek geen makkelijke klus, de stalen tracks van de tank zaten vastgevroren aan de grond. Met behulp van brandstof werd de grond ontdooid en werd de tank iets verplaatst richting de weg. De volgende dag zat de tank opnieuw vastgevroren, ook bleek nu dat de rechter track niet vrijuit meedraaide. Uiteindelijk is met de inzet van zware lieren de tank toch op een speciale trailer getrokken.
De Britse REME vervoerde de tank via Calais naar Chobham in Surrey, waar de tank op 15 januari 1945 arriveerde, hier was het Britse departement gevestigd dat zich bezig hield met de ontwikkeling van tanks. Daarna is de tank nog vele jaren tentoongesteld in de Royal Military College of Science in Shrivenham tot aan 2006 toen de tank werd overgedragen aan het Tank Museum in Bovington.

Source: World War Two Zone Forums,klik hier voor een pdf copy.
 

 

Voor informatie over het Schwere SS Panzer Abteilung 101, kijk bij 3.1 of klik hier.
 

 

Foto 7. 8. en 9. Deze Könings Tiger no.213, staat bij het museum in La Gleize. Dit unieke exemplaar, fabricaat Henschell, behoorde toe tot het bataljon van Peiper. Bewapening is een 88 mm kanon en een MG34 mitrailleur. Zomer 1945 stond deze tank in een nabij gelegen weiland. De Amerikanen wilden de tank uit het weiland weg te slepen. Na tussen komst van een vrouw behorende bij het plaatselijke cafe-restaurant, hebben de soldaten hem voor een fles cognac laten staan, op het dorpspleintje van La Gleize. In de vijftiger jaren is de Tiger no. 213 door het Belgische leger naar het museum verplaatst. De originele loop is door de Duitsers zelf opgeblazen, maar op wonderlijke wijze is er toch weer een andere loop opgeplaatst. Er zijn ook bronnen die beweren dat de loop er door een geallieerde tank in de strijd bij La Gleize is afgeschoten. Aan de voorzijde van de tank zijn nog wel een aantal treffers te zien. Markings op de tank zijn niet aanwezig behalve 213 op de koepel.
 

 

 

Een onderdeel van de Duitse Waffen SS was is de 'schwere SS-Panzer-Abteilung 101' (s.SS Pz Abt. 101). Vrij vertaald betekend dit"zware SS pantser bataljon nummer 101". Het 'schwere SS-Panzer-Abteilung 101' (s.SS Pz Abt. 101) kregen in juli 1944 de Tiger II tanks tot hun beschikking. In het najaar van 1944, nadat de verliezen opnieuw zijn aangevuld met o.a. Tiger II tanks, krijgt het ook een nieuwe benaming: 'schwere SS-Panzer-Abteilung 501' (s.SS Pz Abt. 501).
Het oorspronkelijke bataljon, het 101, is op 19 juli 1943 opgericht en werd uitgerust met Tiger I tanks. Vanaf 23 augustus 1943 tot half oktober 1943 verbleef het bataljon in Italië. Het 1st en 2de compagnie vertrokken daarna, naar het Oost Front en resterende eenheden van het 's.SS Pz Abt. 101' bleven actief aan het West Front. In april 1944 zijn uit voorzorg onderdelen van het Oost Front verplaatst naar het West Front.
Ten tijde van de Geallieerde invasie in Normandië, werden de tanks van een locatie nabij Parijs verplaatst naar Normandië.
In juli 1944 werd het 's.SS Pz Abt. 101' voorzien van Tiger II tanks. Het "s.SS-Pz.Abt. 101" werd grotendeels uitgeschakeld in strijd bij het sluiten van de zak van Falaise (the Falaise Pocket) in augustus 1944. Dit bataljon van de Waffen SS verloor (uitgeschakeld of achter gelaten) al zijn Tiger I en Tiger II tanks in de zak van Falaise.
Op 9 september 1944 is dit bataljon, zo goed als toen nog mogelijk was, hersteld c.q. opnieuw opgebouwd en opnieuw voorzien van nieuwe Tiger II tanks. Op 22 september 1944, is de naam van het bataljon gewijzigd in 'schwere SS-Panzer-Abteilung 501'.
Wederom raakt het bataljon betrokken in het strijdtoneel aan het West Front, nu in december 1944 tijdens het Ardennen Offensief.
Het bataljon werd toegevoegd aan een samengesteld pantser eenheid die beter bekend is als Kampfgruppe Peiper. Het raakte daar betrokken bij gevechten langs het riviertje de Ambleve tussen Stavelot en La Gleize. Een deel van de tanks moesten ze o.a. door brandstof tekort noodgedwongen achter laten. Na het Ardennen Offensief opereert het bataljon niet meer als een geheel. Een groot deel vertrekt naar Hongarije en al vechtend geraakt het in Oostenrijk. Hier geven ze zich over aan het Amerikaanse leger. Een ander deel raakt betrokken bij gevechten in het Ruhr gebied en geeft zich over aan de Amerikanen in Bielefeld. In mei 1945 werd ook dit bataljon ontbonden.
 

 

Foto 1. 10. 11. en 12. Tiger II of Könings Tiger no.233 staat in het Franse Musee des Blindés in Saumur. Het is het enige exemplaar ter wereld dat nog geheel compleet is en ook nog geheel werkend is. Ook deze Tiger II is door Henschell gebouwd.
Het serienummer ook wel Fahrgestell genoemd is 280112. Het is bij de Duitse terugtocht in 1944 achtergelaten ergens in het gebied tussen Parijs en Le Havre, nabij de rivier de Seine. Het is daarna opgeslagen geweest in de fabriek van AMX in Satory en is daarna overgedragen aan het museum in Saumur. Het heeft dienst gedaan bij het Duitse Wehrmacht Heer, schwere Panzer Abteilung 503, (s.Pz.Abt.503) tweede compagnie. Nadat deze tank is achter gelaten in Frankrijk, heeft dit bataljon in Hongarije een 'nieuwe' Tiger II in gebruik gehad met hetzelfde nummer: 233. Voor de geïnteresseerden, het museum in Saumur organiseert jaarlijks een evenement waarbij er met deze tank een demonstratie wordt gegeven. De leger tekens (markings) op deze Tiger II in het Franse Saumur.

 

 

Een onderdeel van de Duitse Wehrmacht Heer was is de "schwere Panzer Abteilung 503". Vrij vertaald betekent dit "zware pantser bataljon nummer 503". Dit bataljon is in 1943 opgericht en is direct naar het Oost Front in het zuidelijke deel van Rusland gestuurd.
In het voorjaar van 1943 zijn er nieuwe Tiger I tanks geleverd aan het bataljon. Het vocht onder andere mee bij de slag om Kursk en later met het Panzer Regiment Bäke nabij Cherkassy. In april 1944 werd het terug getrokken naar Duitsland en werd het weer op sterkte gebracht. Na D-Day werd het ingedeeld bij Panzergruppe West en werd het bataljon naar Normandië gestuurd.
Hiertoe kreeg het op 12 juni 1944 twaalf Tiger II tanks, op 27 juli 1944 volgden nog eens veertien Tiger II tanks. Het heeft aan de gevechten in Normandië deelgenomen met Tiger I en Tiger II tanks, o.a. bij de gevechten om Caen en bij de Falaise Pocket.
Bij het sluiten van de Falaise Pocket weten eenheden van het bataljon te ontkomen en trekken zich al vechtend terug richting Duitsland. In september 1944 arriveert het bataljon in Duitsland en er worden op 19 september 1944 drieënveertig Tiger II tanks geleverd. Direct wordt het bataljon ingezet aan het Oost Front in Hongarije. Half november 1944 raakt het tezamen met het "60. Panzergrenadier-Division Feldherrnhalle" bij Boedapest betrokken bij zware gevechten tegen het Rode Leger.
Op 21 december 1944 werd het bataljon hernoemt in "schwere Panzer-Abteilung Feldherrnhalle" (s.Pz.Abt.FHH) en officieel toegevoegd aan het "60. Panzergrenadier-Division Feldherrnhall". Door de zeer zware gevechten en bijkomende verliezen beschikte het bataljon namelijk geen tanks meer. Op 31 december 1944 begon de slag om Boedapest en op 12 februari 1945 heeft het bataljon zich overgegeven aan het Rode Leger. Opvallend genoeg wordt er door sommige bronnen gemeld dat er op 11 maart 1945 nog vijf stuks Tiger II tanks geleverd.
 

 

Foto 13. t/m 15. Tiger II of Könings Tiger no.321, uitgerust met de Henschell geschutskoepel, staat in het Duitse Panzer museum te Muntser. Deze Tiger II is in juli 1944, geproduceerd door Henschel (Kassel). Het heeft de markings van het 1st Company Schwere SS Panzer Abteilung (101) 501, zoals deze in Frankrijk is ingezet. In september 1944 is in La Capelle, Frankrijk nabij de grens met België de tank in handen gekomen van de Amerikaanse troepen. Vervolgens is deze Tiger II verscheept naar Amerika. In december 1960, is de tank als een geschenk gegeven aan de Duitse Panzertrupperschule van de Bundeswehr in Munster. De tank is opgeknapt door de soldaten van de Panzertrupperschule in Munster.
 

 

 

Zie de informatie bij 3.1. de Tiger II in La Gleize, klik hier om daar heen te gaan.
 

Foto 16. en 17. Deze Tiger II of Könings Tiger no.341 staat in het Schweizerisches Militärmuseum in Full. De tank is afkomstig uit het Tank Museum in Thun, die het heeft geleend aan het museum in Full. De Tiger II wordt momenteel gerestaureerd naar een 'running condition', zomer 2008 was de tank geheel gedemonteerd in het museum. De getoonde foto's zijn een fotomontage van de diverse gefotografeerde onderdelen. Na WW II is deze tank, tezamen met andere voormalige Duitse tanks door Frankrijk aan Zwitserland geschonken. Voor zover mij bekend is, een stukje historie van deze tank:
Deze Tiger II is gebouwd in 1944 door Henschell en heeft het serienummer (Fahrgestellnummer) 280215. Van oorsprong is deze tank uitgerust met het anti-magnetische Zimmerit-Schutzbelag, echter dit is nu niet meer aanwezig.
Wanneer en waar de actieve dienst van deze Tiger II is tot op heden niet exact bekend. Bekend is dat het in september 1944 arriveert in Zevenaar en werd vervolgens getransporteerd naar Arnhem. Vanaf dan is het verdere verloop van deze tank niet bekend. Ook is er geen fotomateriaal van de tank in actieve dienst. Wel zijn er een aantal naoorlogse foto's waar de tank met de smalle transport rupsbanden te zien is op een Franse kazerne. Na WWII heeft Frankrijk diverse Duitse tanks aan Zwitserland geschonken. Vele eindigden als target op de efenschietbanen. Een klein aantal kwam terecht in het militaire kazerne museum in Thun.
In 2006 is deze Tiger II vanuit het Zwitserse Thun overgebracht naar Full, voor een restauratie, na zestig jaar buiten te hebben gestaan.
Het boek Tigers in combat van Wolfgang Schneider, meld dat Tiger II tanks met de nummers 341, 342, 343 en 344 dienst hebben gedaan bij het s.SS-Pz.Abt.101 vanaf oktober / november 1944. Als dit voor deze tank geldt, dan staat alles weer ter discussie.
 

 

 

Een onderdeel van de Duitse Wehrmacht Heer is het 'schwere Panzer-Abteilung 506' (s.Pz.Abt. 506). Vrij vertaald betekent dit "zware pantser bataljon nummer 506". Dit bataljon is in juli 1943 opgericht en werd in september 1943 ingezet aan het Oost Front. Het was onder andere actief bij de rivier de Djnepper en de Krivoi-Rog. In 1944 werd het terug getrokken naar Duitsland en werd het weer op sterkte gebracht.
Op 12 september 1944 is er in Duitsland, aan het bataljon, een serie van 45 Tiger II tanks geleverd. Daarna werd het op transport gesteld en komt in de nacht van 23-24 september 1944 met de trein aan in Zevenaar. Het 2de en 3de compagnie gaan door naar Arnhem. Het 1ste en HQ-compagnie gaan door naar Aachen. De 2de gaat door naar Oosterbeek en 3de compagnie gaat door naar Elst. De 3de compagnie onderleiding van Hauptmann Otto werd toegevoegd aan het 10de SS Pz. Div. 'Frundsberg'. Beide onderdelen waren actief bij gevechten ten zuiden van de Rijn, in en rond Elst.
Vervolgens heeft s.Pz.Abt.506 gevochten in de Ardennen (dec 1944), eerst St.-Vith, dan bij Vielsalm daarna Bastogne, vervolgens de regio rond Longchamps (jan 1945) en daarna richting Duitsland, in het Ruhr gebied (jan-feb 1945). Uiteindelijk gaat het naar Hongarije (Balaton meer) en geeft de divisie zich in Oostenrijk (Steyr) over aan de Amerikanen.
Het s.Pz.Abt.506 is een zware tank bataljon van de Wehrmacht Heer en het is dus niet een Waffen SS-bataljon. Zoals min of meer gebruikelijk was werden de zware pantser bataljons, vaak toegevoegd aan een SS Panzer Division of een SS-legerkorps.