De Panzerkampfwagen IV Ausf. J, of kortweg Panzer IV Ausf. J, is de laatst geproduceerde uitvoering van de circa zestien uitvoeringen die er gemaakt zijn van de Panzer IV. Met als uitgangspunt de productie en concept van de Panzer IV Ausf. H te vereenvoudigen is Ausf. J als opvolger van Ausf. H ontwikkeld en gebouwd. Een van de vele aanpassingen was het weglaten van de elektrische aandrijving van de geschutskoepel, bij Ausf. J gebeurde het draaien van de koepel middels handkracht! Hiervoor in de plaats is een extra 200 liter brandstoftank gekomen, welke het bereik van de tank vergrote naar 320 km.
Het vergroten van de brandstoftank inhoud naar 680 liter was opmerkelijk, vanaf september 1944 had het Duitse leger namelijk te maken met een aanzienlijk te kort aan brandstof. Ook de bekende Panzer Schürzen werden aangepast door het plaatwerk te vervangen door een dikke staaldraad gevlochten variant. Productie van de Ausf. J; voornamelijk bij Nibelungenwerke GmbH en een klein aantal bij Vomag. Van deze medium tank zijn er van juni 1944 tot en met maart 1945, 1758 stuks geproduceerd.
De Panzer IV Ausf J. is door de Duitsers ingezet aan alle fronten en was een qua mechaniek een betrouwbare tank.
 

De Panzerbefehlswagen IV, Ausf. J is een door de Duitse firma Nibelungenwerke GmbH aangepaste uitvoering van de Panzer IV, Ausf. J. De aangepaste commando tank staat bekend als een Panzerbefehlswagen IV, Ausf. J, afgekort als Pz. Bef. Wg. 267 of als Sd. Kfz. 267, PzBefWg IV Ausf. J. De benamingen Sd. Kfz. 267 en 268, worden algemeen toegepast om een Panzerbefehlswagen aan te duiden, ongeacht het type tank. Het diende als commando tank en was daartoe uitgerust met een extra geplaatste radioset, bijbehorende antennes en een periscoop. Een periscoop, type TSF werd werd geplaatst in een verdraaibare bevestiging op de linker bovenzijde van de toren, precies voor de commandant zijn koepel. Om de extra radioset te kunnen plaatsen in de tank, werd de ruimte voor opslag van granaten beperkt van 87 stuks granaten naar 72 stuks granaten. Het plaatsen van een extra radiocommunicatie apparatuur hield mede in: het opzetten rekken, transformatoren, kabeldozen, bedrading, antennes en een hulp elektriciteit generator.
Het voertuig kon via de radio communiceren met andere tanks, infanterie-eenheden of zelfs vliegtuig acties coördineren. De standaard aanwezige antenne voor FuG5 werd verplaatst van de links achterop naar het dak van de toren en een grote sterantenne werd bevestigd op de rechter achterkant van de opbouw. Deze werd in een grote gepantserde pot gemonteerd die zichtbaar bovenop de achterzijde uitsteekt. In de periode van maart tot en met september 1944, zijn er door de firma Nibelungenwerke GmbH, 97 stuks Panzer IV omgebouwd tot Panzerbefehlswagen IV, waarvan 80 stuks Ausf. H en 17 stuks Ausf. J.
Er zijn twee uitvoeringen van de Panzer IV Befehlswagen.

1. Befehlswagen (Sd. Kfz. 267):
   Radio type FuG 5, standaard aanwezig voor communicatie met de andere tanks.
   Radio type Fu 8, extra geplaatst voor communicatie met de grondtroepen.
2. Befehlswagen (Sd. Kfz. 268):
   Radio type FuG 5, standaard aanwezig voor communicatie met de andere tanks.
   Radio type Fu 7, extra geplaatst voor communicatie met de Luftwaffe.

 

Foto 1. en 2. De Panzerbefehlswagen IV, Ausführung J (Sd. Kfz. 267) gefotografeerd in het depot van het Koninklijk Leger en Tank Museum in Kapellen, België. Het is een uniek exemplaar, het is de enige overgebleven Panzerbefehlswagen IV. Van de Panzer IV zijn er nog een flink aantal overgebleven en te bezichtigen, vooral de Ausf. G, H en J zijn in diverse musea te zien, van de Pz.Bef.Wg IV is er nog maar een exemplaar over gebleven.
Na WW II heeft het Amerikaanse leger de tank naar Amerika verscheept en heeft de tank vervolgens een tijd in Aberdeen in het US Army Ordnance Museum gestaan. Na verloop van tijd is de tank in bezit gekomen van het Koninklijk Leger en Tank Museum in Brussel. Deze commando-uitvoering van de Duitse Panzerkampfwagen IV Ausführung J heeft ook een tijd in Brussel gestaan, maar omdat de conditie van de tank hard achteruit ging, is hij voor restauratie naar het depot in Kapellen overgebracht.
Na verluidt ontbreken er veel onderdelen van de tank en is het vrijwel uitgesloten dat de tank ooit weer gaat rijden.
Daarnaast heeft de corrosie aardig grip gekregen op de tank en is een opknapbeurt hard nodig.
De draad gevlochten Panzer Schürzen zaten alleen langs de tracks en ontbreken, de plaat Panzer Schürzen zitten nog wel rond de toren. De antennes achterop en de radioset ontbreken ook. De aangebrachte camouflage is niet de originele, het benaderd een bruin, groen, donker gele camouflage zoals die vanaf 1944 op Duitse panzers werd aangebracht. De historie en inzet van deze Panzerbefehlswagen IV zijn bij mij onbekend. De originele of andere markings ontbreken op deze tank.